بنام خداوند بخشنده و بخشایشگر
In the name of Allah, the Beneficent, the Merciful.
الر تِلْكَ آياتُ الْكِتابِ الْحَكِيمِ 1
الر، اين آيات کتاب استوار و حکمت آميز است!
Alif Lam Ra. These are the verses of the wise Book.
أَ كانَ لِلنَّاسِ عَجَباً أَنْ أَوْحَيْنا إِلى رَجُلٍ مِنْهُمْ أَنْ أَنْذِرِ النَّاسَ وَ بَشِّرِ الَّذِينَ آمَنُوا أَنَّ لَهُمْ قَدَمَ صِدْقٍ عِنْدَ رَبِّهِمْ قالَ الْكافِرُونَ إِنَّ هذا لَساحِرٌ مُبِينٌ 2
آيا براي مردم، موجب شگفتي بود که به مردي از آنها وحي فرستاديم که مردم را (از عواقب کفر و گناه) بترسان، و به کساني که ايمان آورده‌اند بشارت ده که براي آنها، سابقه نيک (و پاداشهاي مسلم) نزد پروردگارشان است؟! (اما) کافران گفتند: «اين مرد، ساحر آشکاري است!»
What! is it a wonder to the people that We revealed to a man from among themselves, saying: Warn the people and give good news to those who believe that theirs is a footing of firmness with their Lord. The unbelievers say: This is most surely a manifest enchanter.
إِنَّ رَبَّكُمُ اللَّهُ الَّذِي خَلَقَ السَّماواتِ وَ الْأَرْضَ فِي سِتَّةِ أَيَّامٍ ثُمَّ اسْتَوى عَلَى الْعَرْشِ يُدَبِّرُ الْأَمْرَ ما مِنْ شَفِيعٍ إِلاَّ مِنْ بَعْدِ إِذْنِهِ ذلِكُمُ اللَّهُ رَبُّكُمْ فَاعْبُدُوهُ أَ فَلا تَذَكَّرُونَ 3
پروردگار شما، خداوندي است که آسمانها و زمين را در شش روز [= شش دوران‌] آفريد؛ سپس بر تخت (قدرت) قرار گرفت، و به تدبير کار (جهان) پرداخت؛ هيچ شفاعت کننده‌اي، جز با اذن او نيست؛ اين است خداوند، پروردگار شما! پس او را پرستش کنيد! آيا متذکر نمي‌شويد؟!
Surely your Lord is Allah, Who created the heavens and the earth in six periods, and He is firm in power, regulating the affair, there is no intercessor except after His permission; this is Allah, your Lord, therefore serve Him; will you not then mind?
إِلَيْهِ مَرْجِعُكُمْ جَمِيعاً وَعْدَ اللَّهِ حَقًّا إِنَّهُ يَبْدَؤُا الْخَلْقَ ثُمَّ يُعِيدُهُ لِيَجْزِيَ الَّذِينَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ بِالْقِسْطِ وَ الَّذِينَ كَفَرُوا لَهُمْ شَرابٌ مِنْ حَمِيمٍ وَ عَذابٌ أَلِيمٌ بِما كانُوا يَكْفُرُونَ 4
بازگشت همه شما بسوي اوست! خداوند وعده حقي فرموده؛ او آفرينش را آغاز مي‌کند، سپس آن را بازمي‌گرداند، تا کساني را که ايمان آورده و کارهاي شايسته انجام داده‌اند، بعدالت جزا دهد؛ و براي کساني که کافر شدند، نوشيدني از مايع سوزان است؛ و عذابي دردناک، بخاطر آنکه کفر مي‌ورزيدند!
To Him is your return, of all (of you); the promise of Allah (made) in truth; surely He begins the creation in the first instance, then He reproduces it, that He may with justice recompense those who believe and do good; and (as for) those who disbelieve, they shall have a drink of hot water and painful punishment because they disbelieved.
هُوَ الَّذِي جَعَلَ الشَّمْسَ ضِياءً وَ الْقَمَرَ نُوراً وَ قَدَّرَهُ مَنازِلَ لِتَعْلَمُوا عَدَدَ السِّنِينَ وَ الْحِسابَ ما خَلَقَ اللَّهُ ذلِكَ إِلاَّ بِالْحَقِّ يُفَصِّلُ الْآياتِ لِقَوْمٍ يَعْلَمُونَ 5
او کسي است که خورشيد را روشنايي، و ماه را نور قرار داد؛ و براي آن منزلگاه‌هايي مقدر کرد، تا عدد سالها و حساب (کارها) را بدانيد؛ خداوند اين را جز بحق نيافريده؛ او آيات (خود را) براي گروهي که اهل دانشند، شرح مي‌دهد!
He it is Who made the sun a shining brightness and the moon a light, and ordained for it mansions that you might know the computation of years and the reckoning. Allah did not create it but with truth; He makes the signs manifest for a people who know.
إِنَّ فِي اخْتِلافِ اللَّيْلِ وَ النَّهارِ وَ ما خَلَقَ اللَّهُ فِي السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ لَآياتٍ لِقَوْمٍ يَتَّقُونَ 6
مسلما در آمد و شد شب و روز، و آنچه خداوند در آسمانها و زمين آفريده، آيات (و نشانه‌هايي) است براي گروهي که پرهيزگارند (و حقايق را مي‌بينند).
Most surely in the variation of the night and the day, and what Allah has created in the heavens and the earth, there are signs for a people who guard (against evil).
إِنَّ الَّذِينَ لا يَرْجُونَ لِقاءَنا وَ رَضُوا بِالْحَياةِ الدُّنْيا وَ اطْمَأَنُّوا بِها وَ الَّذِينَ هُمْ عَنْ آياتِنا غافِلُونَ 7
آنها که ايمان به ملاقات ما (و روز رستاخيز) ندارند، و به زندگي دنيا خشنود شدند و بر آن تکيه کردند، و آنها که از آيات ما غافلند،
Surely those who do not hope in Our meeting and are pleased with this world's life and are content with it, and those who are heedless of Our communications:
أُولئِكَ مَأْواهُمُ النَّارُ بِما كانُوا يَكْسِبُونَ 8
(همه) آنها جايگاهشان آتش است، بخاطر کارهايي که انجام مي‌دادند!
(As for) those, their abode is the fire because of what they earned.
إِنَّ الَّذِينَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ يَهْدِيهِمْ رَبُّهُمْ بِإِيمانِهِمْ تَجْرِي مِنْ تَحْتِهِمُ الْأَنْهارُ فِي جَنَّاتِ النَّعِيمِ 9
(ولي) کساني که ايمان آوردند و کارهاي شايسته انجام دادند، پروردگارشان آنها را در پرتو ايمانشان هدايت مي‌کند؛ از زير (قصرهاي) آنها در باغهاي بهشت، نهرها جاري است.
Surely (as for) those who believe and do good, their Lord will guide them by their faith; there shall flow from beneath them rivers in gardens of bliss.
دَعْواهُمْ فِيها سُبْحانَكَ اللَّهُمَّ وَ تَحِيَّتُهُمْ فِيها سَلامٌ وَ آخِرُ دَعْواهُمْ أَنِ الْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعالَمِينَ 10
گفتار (و دعاي) آنها در بهشت اين است که: «خداوندا، منزهي تو!» و تحيت آنها در آنجا: سلام؛ و آخرين سخنشان اين است که: «حمد، مخصوص پروردگار عالميان است!»
Their cry in it shall be: Glory to Thee, O Allah! and their greeting in it shall be: Peace; and the last of their cry shall be: Praise be to Allah, the Lord of the worlds.
وَ لَوْ يُعَجِّلُ اللَّهُ لِلنَّاسِ الشَّرَّ اسْتِعْجالَهُمْ بِالْخَيْرِ لَقُضِيَ إِلَيْهِمْ أَجَلُهُمْ فَنَذَرُ الَّذِينَ لا يَرْجُونَ لِقاءَنا فِي طُغْيانِهِمْ يَعْمَهُونَ 11
اگر همان گونه که مردم در به دست آوردن «خوبي»ها عجله دارند، خداوند در مجازاتشان شتاب مي‌کرد، (بزودي) عمرشان به پايان مي‌رسيد (و همگي نابود مي‌شدند)؛ ولي کساني را که ايمان به لقاي ما ندارند، به حال خود رها مي‌کنيم تا در طغيانشان سرگردان شوند!
And if Allah should hasten the evil to men as they desire the hastening on of good, their doom should certainly have been decreed for them; but We leave those alone who hope not for Our meeting in their inordinacy, blindly wandering on.
وَ إِذا مَسَّ الْإِنْسانَ الضُّرُّ دَعانا لِجَنْبِهِ أَوْ قاعِداً أَوْ قائِماً فَلَمَّا كَشَفْنا عَنْهُ ضُرَّهُ مَرَّ كَأَنْ لَمْ يَدْعُنا إِلى ضُرٍّ مَسَّهُ كَذلِكَ زُيِّنَ لِلْمُسْرِفِينَ ما كانُوا يَعْمَلُونَ 12
هنگامي که به انسان زيان (و ناراحتي) رسد، ما را (در هر حال:) در حالي که به پهلو خوابيده، يا نشسته، يا ايستاده است، مي‌خواند؛ اما هنگامي که ناراحتي را از او برطرف ساختيم، چنان مي‌رود که گويي هرگز ما را براي حل مشکلي که به او رسيده بود، نخوانده است! اين گونه براي اسرافکاران، اعمالشان زينت داده شده است (که زشتي اين عمل را درک نمي‌کنند)!
And when affliction touches a man, he calls on Us, whether lying on his side or sitting or standing; but when We remove his affliction from him, he passes on as though he had never called on Us on account of an affliction that touched him; thus that which they do is made fair-seeming to the extravagant.
وَ لَقَدْ أَهْلَكْنَا الْقُرُونَ مِنْ قَبْلِكُمْ لَمَّا ظَلَمُوا وَ جاءَتْهُمْ رُسُلُهُمْ بِالْبَيِّناتِ وَ ما كانُوا لِيُؤْمِنُوا كَذلِكَ نَجْزِي الْقَوْمَ الْمُجْرِمِينَ 13
ما امتهاي پيش از شما را، هنگامي که ظلم کردند، هلاک نموديم؛ در حالي که پيامبرانشان دلايل روشن براي آنها آوردند، ولي آنها ايمان نياوردند؛ اين‌گونه گروه مجرمان را کيفر مي‌دهيم!
And certainly We did destroy generations before you when they were unjust, and their apostles had come to them with clear arguments, and they would not believe; thus do We recompense the guilty people.
ثُمَّ جَعَلْناكُمْ خَلائِفَ فِي الْأَرْضِ مِنْ بَعْدِهِمْ لِنَنْظُرَ كَيْفَ تَعْمَلُونَ 14
سپس شما را جانشينان آنها در روي زمين -پس از ايشان- قرار داديم؛ تا ببينيم شما چگونه عمل مي‌کنيد!
Then We made you successors in the land after them so that We may see how you act.
وَ إِذا تُتْلى عَلَيْهِمْ آياتُنا بَيِّناتٍ قالَ الَّذِينَ لا يَرْجُونَ لِقاءَنَا ائْتِ بِقُرْآنٍ غَيْرِ هذا أَوْ بَدِّلْهُ قُلْ ما يَكُونُ لِي أَنْ أُبَدِّلَهُ مِنْ تِلْقاءِ نَفْسِي إِنْ أَتَّبِعُ إِلاَّ ما يُوحى إِلَيَّ إِنِّي أَخافُ إِنْ عَصَيْتُ رَبِّي عَذابَ يَوْمٍ عَظِيمٍ 15
و هنگامي که آيات روشن ما بر آنها خوانده مي‌شود، کساني که ايمان به لقاي ما (و روز رستاخيز) ندارند مي‌گويند: «قرآني غير از اين بياور، يا آن را تبديل کن! (و آيات نکوهش بتها را بردار)» بگو: «من حق ندارم که از پيش خود آن را تغيير دهم؛ فقط از چيزي که بر من وحي مي‌شود، پيروي مي‌کنم! من اگر پروردگارم را نافرماني کنم، از مجازات روز بزرگ (قيامت) مي‌ترسم!»
And when Our clear communications are recited to them, those who hope not for Our meeting say: Bring a Quran other than this or change it. Say: It does not beseem me that I should change it of myself; I follow naught but what is revealed to me; surely I fear, if I disobey my Lord, the punishment of a mighty day.
قُلْ لَوْ شاءَ اللَّهُ ما تَلَوْتُهُ عَلَيْكُمْ وَ لا أَدْراكُمْ بِهِ فَقَدْ لَبِثْتُ فِيكُمْ عُمُراً مِنْ قَبْلِهِ أَ فَلا تَعْقِلُونَ 16
بگو: «اگر خدا مي‌خواست، من اين آيات را بر شما نمي‌خواندم؛ و خداوند از آن آگاهتان نمي‌کرد؛ چه اينکه مدتها پيش از اين، در ميان شما زندگي نمودم؛ (و هرگز آيه‌اي نياوردم؛) آيا نمي‌فهميد؟!»
Say: If Allah had desired (otherwise) I would not have recited it to you, nor would He have taught it to you; indeed I have lived a lifetime among you before it; do you not then understand?
فَمَنْ أَظْلَمُ مِمَّنِ افْتَرى عَلَى اللَّهِ كَذِباً أَوْ كَذَّبَ بِآياتِهِ إِنَّهُ لا يُفْلِحُ الْمُجْرِمُونَ 17
چه کسي ستمکارتر است از آن کس که بر خدا دروغ مي‌بندد، يا آيات او را تکذيب مي‌کند؟! مسلما مجرمان رستگار نخواهند شد!
Who is then more unjust than who forges a lie against Allah or (who) gives the lie to His communications? Surely the guilty shall not be successful.
وَ يَعْبُدُونَ مِنْ دُونِ اللَّهِ ما لا يَضُرُّهُمْ وَ لا يَنْفَعُهُمْ وَ يَقُولُونَ هؤُلاءِ شُفَعاؤُنا عِنْدَ اللَّهِ قُلْ أَ تُنَبِّئُونَ اللَّهَ بِما لا يَعْلَمُ فِي السَّماواتِ وَ لا فِي الْأَرْضِ سُبْحانَهُ وَ تَعالى عَمَّا يُشْرِكُونَ 18
آنها غير از خدا، چيزهايي را مي‌پرستند که نه به آنان زيان مي‌رساند، و نه سودي مي‌بخشد؛ و مي‌گويند: «اينها شفيعان ما نزد خدا هستند!» بگو: «آيا خدا را به چيزي خبر مي‌دهيد که در آسمانها و زمين سراغ ندارد؟!» منزه است او، و برتر است از آن همتاياني که قرار مي‌دهند!
And they serve beside Allah what can neither harm them nor profit them, and they say: These are our intercessors with Allah. Say: Do you (presume to) inform Allah of what He knows not in the heavens and the earth? Glory be to Him, and supremely exalted is He above what they set up (with Him).
وَ ما كانَ النَّاسُ إِلاَّ أُمَّةً واحِدَةً فَاخْتَلَفُوا وَ لَوْ لا كَلِمَةٌ سَبَقَتْ مِنْ رَبِّكَ لَقُضِيَ بَيْنَهُمْ فِيما فِيهِ يَخْتَلِفُونَ 19
(در آغاز) همه مردم امت واحدي بودند؛ سپس اختلاف کردند؛ و اگر فرماني از طرف پروردگارت (درباره عدم مجازات سريع آنان) از قبل صادر نشده بود، در ميان آنها در آنچه اختلاف داشتند داوري مي‌شد (و سپس همگي به مجازات مي‌رسيدند).
And people are naught but a single nation, so they disagree; and had not a word already gone forth from your Lord, the matter would have certainly been decided between them in respect of that concerning which they disagree.
وَ يَقُولُونَ لَوْ لا أُنْزِلَ عَلَيْهِ آيَةٌ مِنْ رَبِّهِ فَقُلْ إِنَّمَا الْغَيْبُ لِلَّهِ فَانْتَظِرُوا إِنِّي مَعَكُمْ مِنَ الْمُنْتَظِرِينَ 20
مي‌گويند: «چرا معجزه‌اي از پروردگارش بر او نازل نمي‌شود؟!» بگو: «غيب (و معجزات) تنها براي خدا (و به فرمان او) است! شما در انتظار باشيد، من هم با شما در انتظارم! (شما در انتظار معجزات بهانه‌جويانه باشيد، و من هم در انتظار مجازات شما!)»
And they say: Why is not a sign sent to him from his Lord? Say: The unseen is only for Allah; therefore wait-- surely I too, with you am of those who wait.
وَ إِذا أَذَقْنَا النَّاسَ رَحْمَةً مِنْ بَعْدِ ضَرَّاءَ مَسَّتْهُمْ إِذا لَهُمْ مَكْرٌ فِي آياتِنا قُلِ اللَّهُ أَسْرَعُ مَكْراً إِنَّ رُسُلَنا يَكْتُبُونَ ما تَمْكُرُونَ 21
هنگامي که به مردم، پس از ناراحتي که به آنها رسيده است، رحمتي بچشانيم، در آيات ما نيرنگ مي‌کنند (،و براي آن نعمت و رحمت توجيهات ناروا مي‌کنند)؛ بگو: «خداوند سريعتر از شما مکر [= چاره‌جويي‌] مي‌کند؛ و رسولان [= فرشتگان ] ما، آنچه نيرنگ مي‌کنيد (و نقشه مي‌کشيد)، مي‌نويسند!»
And when We make people taste of mercy after an affliction touches them, lo! they devise plans against Our communication. Say: Allah is quicker to plan; surely Our apostles write down what you plan.
هُوَ الَّذِي يُسَيِّرُكُمْ فِي الْبَرِّ وَ الْبَحْرِ حَتَّى إِذا كُنْتُمْ فِي الْفُلْكِ وَ جَرَيْنَ بِهِمْ بِرِيحٍ طَيِّبَةٍ وَ فَرِحُوا بِها جاءَتْها رِيحٌ عاصِفٌ وَ جاءَهُمُ الْمَوْجُ مِنْ كُلِّ مَكانٍ وَ ظَنُّوا أَنَّهُمْ أُحِيطَ بِهِمْ دَعَوُا اللَّهَ مُخْلِصِينَ لَهُ الدِّينَ لَئِنْ أَنْجَيْتَنا مِنْ هذِهِ لَنَكُونَنَّ مِنَ الشَّاكِرِينَ 22
او کسي است که شما را در خشکي و دريا سير مي‌دهد؛ زماني که در کشتي قرارمي‌گيريد، و بادهاي موافق آنان را (بسوي مقصد) حرکت ميدهد و خوشحال مي‌شوند، ناگهان طوفان شديدي مي‌وزد؛ و امواج از هر سو به سراغ آنها مي‌آيد؛ و گمان مي‌کنند هلاک خواهند شد؛ در آن هنگام، خدا را از روي اخلاص مي‌خوانند که: «اگر ما را از اين گرفتاري نجات دهي، حتما از سپاسگزاران خواهيم بود!»
He it is Who makes you travel by land and sea; until when you are in the ships, and they sail on with them in a pleasant breeze, and they rejoice, a violent wind overtakes them and the billows surge in on them from all sides, and they become certain that they are encompassed about, they pray to Allah, being sincere to Him in obedience: If Thou dost deliver us from this, we will most certainly be of the grateful ones.
فَلَمَّا أَنْجاهُمْ إِذا هُمْ يَبْغُونَ فِي الْأَرْضِ بِغَيْرِ الْحَقِّ يا أَيُّهَا النَّاسُ إِنَّما بَغْيُكُمْ عَلى أَنْفُسِكُمْ مَتاعَ الْحَياةِ الدُّنْيا ثُمَّ إِلَيْنا مَرْجِعُكُمْ فَنُنَبِّئُكُمْ بِما كُنْتُمْ تَعْمَلُونَ 23
اما هنگامي که خدا آنها را رهايي بخشيد، (باز) به ناحق، در زمين ستم ميکنند. اي مردم! ستمهاي شما، به زيان خود شماست! از زندگي دنيا بهره (ميبريد)، سپس بازگشت شما بسوي ماست؛ و ما، شما را به آنچه عمل ميکرديد، خبر ميدهيم!
But when He delivers them, lo! they are unjustly rebellious in the earth. O men! your rebellion is against your own souls-- provision (only) of this world's life-- then to Us shall be your return, so We will inform you of what you did.
إِنَّما مَثَلُ الْحَياةِ الدُّنْيا كَماءٍ أَنْزَلْناهُ مِنَ السَّماءِ فَاخْتَلَطَ بِهِ نَباتُ الْأَرْضِ مِمَّا يَأْكُلُ النَّاسُ وَ الْأَنْعامُ حَتَّى إِذا أَخَذَتِ الْأَرْضُ زُخْرُفَها وَ ازَّيَّنَتْ وَ ظَنَّ أَهْلُها أَنَّهُمْ قادِرُونَ عَلَيْها أَتاها أَمْرُنا لَيْلاً أَوْ نَهاراً فَجَعَلْناها حَصِيداً كَأَنْ لَمْ تَغْنَ بِالْأَمْسِ كَذلِكَ نُفَصِّلُ الْآياتِ لِقَوْمٍ يَتَفَكَّرُونَ 24
مثل زندگي دنيا، همانند آبي است که از آسمان نازل کرده‌ايم؛ که در پي آن، گياهان (گوناگون) زمين -که مردم و چهارپايان از آن مي‌خورند- مي‌رويد؛ تا زماني که زمين، زيبايي خود را يافته و آراسته مي‌گردد، و اهل آن مطمئن مي‌شوند که مي‌توانند از آن بهره‌مند گردند، (ناگهان) فرمان ما، شب‌هنگام يا در روز، (براي نابودي آن) فرامي‌رسد؛ (سرما يا صاعقه‌اي را بر آن مسلط مي‌سازيم؛) و آنچنان آن را درو مي‌کنيم که گويي ديروز هرگز (چنين کشتزاري) نبوده است! اين گونه، آيات خود را براي گروهي که مي‌انديشند، شرح مي‌دهيم!
The likeness of this world's life is only as water which We send down from the cloud, then the herbage of the earth of which men and cattle eat grows luxuriantly thereby, until when the earth puts on its golden raiment and it becomes garnished, and its people think that they have power over it, Our command comes to it, by night or by day, so We render it as reaped seed; produce, as though it had not been in existence yesterday; thus do We make clear the communications for a people who reflect.
وَ اللَّهُ يَدْعُوا إِلى دارِ السَّلامِ وَ يَهْدِي مَنْ يَشاءُ إِلى صِراطٍ مُسْتَقِيمٍ 25
و خداوند به سراي صلح و سلامت دعوت مي‌کند؛ و هر کس را بخواهد (و شايسته و لايق ببيند)، به راه راست هدايت مي‌نمايد.
And Allah invites to the abode of peace and guides whom He pleases into the right path.
لِلَّذِينَ أَحْسَنُوا الْحُسْنى وَ زِيادَةٌ وَ لا يَرْهَقُ وُجُوهَهُمْ قَتَرٌ وَ لا ذِلَّةٌ أُولئِكَ أَصْحابُ الْجَنَّةِ هُمْ فِيها خالِدُونَ 26
کساني که نيکي کردند، پاداش نيک و افزون بر آن دارند؛ و تاريکي و ذلت، چهره‌هايشان را نمي‌پوشاند؛ آنها اهل بهشتند، و جاودانه در آن خواهند ماند.
For those who do good is good (reward) and more (than this); and blackness or ignominy shall not cover their faces; these are the dwellers of the garden; in it they shall abide.
وَ الَّذِينَ كَسَبُوا السَّيِّئاتِ جَزاءُ سَيِّئَةٍ بِمِثْلِها وَ تَرْهَقُهُمْ ذِلَّةٌ ما لَهُمْ مِنَ اللَّهِ مِنْ عاصِمٍ كَأَنَّما أُغْشِيَتْ وُجُوهُهُمْ قِطَعاً مِنَ اللَّيْلِ مُظْلِماً أُولئِكَ أَصْحابُ النَّارِ هُمْ فِيها خالِدُونَ 27
اما کساني که مرتکب گناهان شدند، جزاي بدي بمقدار آن دارند؛ و ذلت و خواري، چهره آنان را مي‌پوشاند؛ و هيچ چيز نمي‌تواند آنها را از (مجازات) خدا نگه دارد! (چهره‌هايشان آنچنان تاريک است که) گويي با پاره‌هايي از شب تاريک، صورت آنها پوشيده شده! آنها اهل دوزخند؛ و جاودانه در آن خواهند ماند!
And (as for) those who have earned evil, the punishment of an evil is the like of it, and abasement shall come upon them-- they shall have none to protect them from Allah-- as if their faces had been covered with slices of the dense darkness of night; these are the inmates of the fire; in it they shall abide.
وَ يَوْمَ نَحْشُرُهُمْ جَمِيعاً ثُمَّ نَقُولُ لِلَّذِينَ أَشْرَكُوا مَكانَكُمْ أَنْتُمْ وَ شُرَكاؤُكُمْ فَزَيَّلْنا بَيْنَهُمْ وَ قالَ شُرَكاؤُهُمْ ما كُنْتُمْ إِيَّانا تَعْبُدُونَ 28
(به خاطر بياوريد) روزي را که همه آنها را جمع مي‌کنيم، سپس به مشرکان مي‌گوييم: «شما و معبودهايتان در جاي خودتان باشيد (تا به حسابتان رسيدگي شود!)» سپس آنها را از هم جدا مي‌سازيم (و از هر يک جداگانه سؤال مي‌کنيم). و معبودهايشان (به آنها) مي‌گويند: «شما (هرگز) ما را عبادت نمي‌کرديد!»
And on the day when We will gather them all together, then We will say to those who associated others (with Allah): Keep where you are, you and your associates; then We shall separate them widely one from another and their associates would say: It was not us that you served:
فَكَفى بِاللَّهِ شَهِيداً بَيْنَنا وَ بَيْنَكُمْ إِنْ كُنَّا عَنْ عِبادَتِكُمْ لَغافِلِينَ 29
(آنها در پاسخ مي‌گويند:) همين بس که خدا ميان ما و شما گواه باشد، اگر ما از عبادت شما غافل بوديم!
Therefore Allah is sufficient as a witness between us and you that we were quite unaware of your serving (us).
هُنالِكَ تَبْلُوا كُلُّ نَفْسٍ ما أَسْلَفَتْ وَ رُدُّوا إِلَى اللَّهِ مَوْلاهُمُ الْحَقِّ وَ ضَلَّ عَنْهُمْ ما كانُوا يَفْتَرُونَ 30
در آن جا، هر کس عملي را که قبلا انجام داده است، مي‌آزمايد. و همگي بسوي «الله» -مولا و سرپرست حقيقي خود- بازگردانده مي‌شوند؛ و چيزهايي را که بدروغ همتاي خدا قرار داده بودند، گم و نابود مي‌شوند!
There shall every soul become acquainted with what it sent before, and they shall be brought back to Allah, their true Patron, and what they devised shall escape from them.
قُلْ مَنْ يَرْزُقُكُمْ مِنَ السَّماءِ وَ الْأَرْضِ أَمَّنْ يَمْلِكُ السَّمْعَ وَ الْأَبْصارَ وَ مَنْ يُخْرِجُ الْحَيَّ مِنَ الْمَيِّتِ وَ يُخْرِجُ الْمَيِّتَ مِنَ الْحَيِّ وَ مَنْ يُدَبِّرُ الْأَمْرَ فَسَيَقُولُونَ اللَّهُ فَقُلْ أَ فَلا تَتَّقُونَ 31
بگو: «چه کسي شما را از آسمان و زمين روزي مي‌دهد؟ يا چه کسي مالک (و خالق) گوش و چشمهاست؟ و چه کسي زنده را از مرده، و مرده را از زنده بيرون مي‌آورد؟ و چه کسي امور (جهان) را تدبير مي‌کند؟» بزودي (در پاسخ) مي‌گويند: «خدا»، بگو: «پس چرا تقوا پيشه نمي‌کنيد (و از خدا نمي‌ترسيد)؟!
Say: Who gives you sustenance from the heaven and the earth? Or Who controls the hearing and the sight? And Who brings forth the living from the dead, and brings forth the dead from the living? And Who regulates the affairs? Then they will say: Allah. Say then: Will you not then guard (against evil)?
فَذلِكُمُ اللَّهُ رَبُّكُمُ الْحَقُّ فَما ذا بَعْدَ الْحَقِّ إِلاَّ الضَّلالُ فَأَنَّى تُصْرَفُونَ 32
آن است خداوند، پروردگار حق شما (داراي همه اين صفات)! با اين حال، بعد از حق، چه چيزي جز گمراهي وجود دارد؟! پس چرا (از پرستش او) روي گردان مي‌شويد؟!
This then is Allah, your true Lord; and what is there after the truth but error; how are you then turned back?
كَذلِكَ حَقَّتْ كَلِمَةُ رَبِّكَ عَلَى الَّذِينَ فَسَقُوا أَنَّهُمْ لا يُؤْمِنُونَ 33
اينچنين فرمان پروردگارت بر فاسقان مسلم شده که آنها (پس از اين همه لجاجت و گناه)، ايمان نخواهند آورد!
Thus does the word of your Lord prove true against those who transgress that they do not believe.
قُلْ هَلْ مِنْ شُرَكائِكُمْ مَنْ يَبْدَؤُا الْخَلْقَ ثُمَّ يُعِيدُهُ قُلِ اللَّهُ يَبْدَؤُا الْخَلْقَ ثُمَّ يُعِيدُهُ فَأَنَّى تُؤْفَكُونَ 34
بگو: «آيا هيچ يک از معبودهاي شما، آفرينش را ايجاد مي‌کند و سپس بازمي‌گرداند؟!» بگو: «تنها خدا آفرينش را ايجاد کرده، سپس بازمي‌گرداند؛ با اين حال، چرا از حق روي‌گردان مي‌شويد؟!»
Say: Is there any one among your associates who can bring into existence the creation in the first instance, then reproduce it? Say: Allah brings the creation into existence, then He reproduces it; how are you then turned away?
قُلْ هَلْ مِنْ شُرَكائِكُمْ مَنْ يَهْدِي إِلَى الْحَقِّ قُلِ اللَّهُ يَهْدِي لِلْحَقِّ أَ فَمَنْ يَهْدِي إِلَى الْحَقِّ أَحَقُّ أَنْ يُتَّبَعَ أَمَّنْ لا يَهِدِّي إِلاَّ أَنْ يُهْدى فَما لَكُمْ كَيْفَ تَحْكُمُونَ 35
بگو: «آيا هيچ يک از معبودهاي شما، به سوي حق هدايت مي‌کند؟! بگو: «تنها خدا به حق هدايت مي‌کند! آيا کسي که هدايت به سوي حق مي‌کند براي پيروي شايسته‌تر است، يا آن کس که خود هدايت نمي‌شود مگر هدايتش کنند؟ شما را چه مي‌شود، چگونه داوري مي‌کنيد؟!»
Say: Is there any of your associates who guides to the truth? Say: Allah guides to the truth. Is He then Who guides to the truth more worthy to be followed, or he who himself does not go aright unless he is guided? What then is the matter with you; how do you judge?
وَ ما يَتَّبِعُ أَكْثَرُهُمْ إِلاَّ ظَنًّا إِنَّ الظَّنَّ لا يُغْنِي مِنَ الْحَقِّ شَيْئاً إِنَّ اللَّهَ عَلِيمٌ بِما يَفْعَلُونَ 36
و بيشتر آنها، جز از گمان (و پندارهاي بي‌اساس)، پيروي نمي‌کنند؛ (در حالي که) گمان، هرگز انسان را از حق بي‌نياز نمي‌سازد (و به حق نمي‌رساند)! به يقين، خداوند از آنچه انجام مي‌دهند، آگاه است!
And most of them do not follow (anything) but conjecture; surely conjecture will not avail aught against the truth; surely Allah is cognizant of what they do.
وَ ما كانَ هذَا الْقُرْآنُ أَنْ يُفْتَرى مِنْ دُونِ اللَّهِ وَ لكِنْ تَصْدِيقَ الَّذِي بَيْنَ يَدَيْهِ وَ تَفْصِيلَ الْكِتابِ لا رَيْبَ فِيهِ مِنْ رَبِّ الْعالَمِينَ 37
شايسته نبود (و امکان نداشت) که اين قرآن، بدون وحي الهي به خدا نسبت داده شود؛ ولي تصديقي است براي آنچه پيش از آن است (از کتب آسماني)، و شرح و تفصيلي بر آنها است؛ شکي در آن نيست، و از طرف پروردگار جهانيان است.
And this Quran is not such as could be forged by those besides Allah, but it is a verification of that which is before it and a clear explanation of the book, there is no doubt in it, from the Lord of the worlds.
أَمْ يَقُولُونَ افْتَراهُ قُلْ فَأْتُوا بِسُورَةٍ مِثْلِهِ وَ ادْعُوا مَنِ اسْتَطَعْتُمْ مِنْ دُونِ اللَّهِ إِنْ كُنْتُمْ صادِقِينَ 38
آيا آنها مي‌گويند: «او قرآن را بدروغ به خدا نسبت داده است»؟! بگو: «اگر راست مي گوييد، يک سوره همانند آن بياوريد؛ و غير از خدا، هر کس را مي‌توانيد (به ياري) طلبيد!»
Or do they say: He has forged it? Say: Then bring a chapter like this and invite whom you can besides Allah, if you are truthful.
بَلْ كَذَّبُوا بِما لَمْ يُحِيطُوا بِعِلْمِهِ وَ لَمَّا يَأْتِهِمْ تَأْوِيلُهُ كَذلِكَ كَذَّبَ الَّذِينَ مِنْ قَبْلِهِمْ فَانْظُرْ كَيْفَ كانَ عاقِبَةُ الظَّالِمِينَ 39
(ولي آنها از روي علم و دانش قرآن را انکار نکردند؛) بلکه چيزي را تکذيب کردند که آگاهي از آن نداشتند، و هنوز واقعيتش بر آنان روشن نشده است! پيشينيان آنها نيز همين گونه تکذيب کردند؛ پس بنگر عاقبت کار ظالمان چگونه بود!
Nay, they reject that of which they have no comprehensive knowledge, and the final sequel of it has not yet come to them; even thus did those before them reject (the truth); see then what was the end of the unjust.
وَ مِنْهُمْ مَنْ يُؤْمِنُ بِهِ وَ مِنْهُمْ مَنْ لا يُؤْمِنُ بِهِ وَ رَبُّكَ أَعْلَمُ بِالْمُفْسِدِينَ 40
بعضي از آنها، به آن ايمان مي‌آورند؛ و بعضي ايمان نمي‌آورند؛ و پروردگارت به مفسدان آگاهتر است (و آنها را بهتر مي‌شناسد)!
And of them is he who believes in it, and of them is he who does not believe in it, and your Lord best knows the mischief-makers.
وَ إِنْ كَذَّبُوكَ فَقُلْ لِي عَمَلِي وَ لَكُمْ عَمَلُكُمْ أَنْتُمْ بَرِيئُونَ مِمَّا أَعْمَلُ وَ أَنَا بَرِي‏ءٌ مِمَّا تَعْمَلُونَ 41
و اگر تو را تکذيب کردند، بگو: «عمل من براي من، و عمل شما براي شماست! شما از آنچه من انجام مي‌دهم بيزاريد و من (نيز) از آنچه شماانجام مي‌دهيد بيزارم!»
And if they call you a liar, say: My work is for me and your work for you; you are clear of what I do and I am clear of what you do.
وَ مِنْهُمْ مَنْ يَسْتَمِعُونَ إِلَيْكَ أَ فَأَنْتَ تُسْمِعُ الصُّمَّ وَ لَوْ كانُوا لا يَعْقِلُونَ 42
گروهي از آنان، بسوي تو گوش فرامي‌دهند (؛اما گويي هيچ نمي‌شنوند و کرند)! آيا تو مي‌تواني سخن خود را به گوش کران برساني، هر چند نفهمند؟!
And there are those of them who hear you, but can you make the deaf to hear though they will not understand?
وَ مِنْهُمْ مَنْ يَنْظُرُ إِلَيْكَ أَ فَأَنْتَ تَهْدِي الْعُمْيَ وَ لَوْ كانُوا لا يُبْصِرُونَ 43
و گروهي از آنان، به سوي تو مي‌نگرند (اما گويي هيچ نمي‌بينند)! آيا تو مي‌تواني نابينايان را هدايت کني، هر چند نبينند؟!
And there are those of them who look at you, but can you show the way to the blind though they will not see?
إِنَّ اللَّهَ لا يَظْلِمُ النَّاسَ شَيْئاً وَ لكِنَّ النَّاسَ أَنْفُسَهُمْ يَظْلِمُونَ 44
خداوند هيچ به مردم ستم نمي‌کند؛ ولي اين مردمند که به خويشتن ستم مي‌کند!
Surely Allah does not do any injustice to men, but men are unjust to themselves.
وَ يَوْمَ يَحْشُرُهُمْ كَأَنْ لَمْ يَلْبَثُوا إِلاَّ ساعَةً مِنَ النَّهارِ يَتَعارَفُونَ بَيْنَهُمْ قَدْ خَسِرَ الَّذِينَ كَذَّبُوا بِلِقاءِ اللَّهِ وَ ما كانُوا مُهْتَدِينَ 45
(به ياد آور) روزي را که (خداوند) آنها را جمع (و محشور) مي‌سازد؛ آنچنان که (احساس مي‌کنند) گويي جز ساعتي از روز، (در دنيا) توقف نکردند؛ به آن مقدار که يکديگر را (ببينند و) بشناسند! مسلما آنها که لقاي خداوند (و روز رستاخيز) را تکذيب کردند، زيان بردند و هدايت نيافتند!
And on the day when He will gather them as though they had not stayed but an hour of the day, they will know each other. They will perish indeed who called the meeting with Allah to be a lie, and they are not followers of the right direction.
وَ إِمَّا نُرِيَنَّكَ بَعْضَ الَّذِي نَعِدُهُمْ أَوْ نَتَوَفَّيَنَّكَ فَإِلَيْنا مَرْجِعُهُمْ ثُمَّ اللَّهُ شَهِيدٌ عَلى ما يَفْعَلُونَ 46
اگر ما، پاره‌اي از مجازاتهايي را که به آنها وعده داده‌ايم، (در حال حيات تو (به تو نشان دهيم، و يا) پيش از آنکه گرفتار عذاب شوند،) تو را از دنيا ببريم، در هر حال، بازگشتشان به سوي ماست؛ سپس خداوند بر آنچه آنها انجام مي‌دادند گواه است!
And if We show you something of what We threaten them with, or cause you to die, yet to Us is their return, and Allah is the bearer of witness to what they do.
وَ لِكُلِّ أُمَّةٍ رَسُولٌ فَإِذا جاءَ رَسُولُهُمْ قُضِيَ بَيْنَهُمْ بِالْقِسْطِ وَ هُمْ لا يُظْلَمُونَ 47
براي هر امتي، رسولي است؛ هنگامي که رسولشان به سوي آنان بيايد، بعدالت در ميان آنها داوري مي‌شود؛ و ستمي به آنها نخواهد شد!
And every nation had an apostle; so when their apostle came, the matter was decided between them with justice and they shall not be dealt with unjustly.
وَ يَقُولُونَ مَتى هذَا الْوَعْدُ إِنْ كُنْتُمْ صادِقِينَ 48
و مي‌گويند: «اگر راست مي‌گوئي، اين وعده (مجازات) کي خواهد بود؟»
And they say: When will this threat come about, if you are truthful?
قُلْ لا أَمْلِكُ لِنَفْسِي ضَرًّا وَ لا نَفْعاً إِلاَّ ما شاءَ اللَّهُ لِكُلِّ أُمَّةٍ أَجَلٌ إِذا جاءَ أَجَلُهُمْ فَلا يَسْتَأْخِرُونَ ساعَةً وَ لا يَسْتَقْدِمُونَ 49
بگو: «من (حتي) براي خودم زيان و سودي را مالک نيستم، (تا چه رسد براي شما!) مگر آنچه خدا بخواهد. (اين مقدار مي‌دانم که) براي هر قوم و ملتي، سرآمدي است؛ هنگامي که اجل آنها فرا رسد، (و فرمان مجازات يا مرگشان صادر شود،) نه ساعتي تأخير مي‌کنند، و نه پيشي مي‌گيرند!
Say: I do not control for myself any harm, or any benefit except what Allah pleases; every nation has a term; when their term comes, they shall not then remain behind for an hour, nor can they go before (their time).
قُلْ أَ رَأَيْتُمْ إِنْ أَتاكُمْ عَذابُهُ بَياتاً أَوْ نَهاراً ما ذا يَسْتَعْجِلُ مِنْهُ الْمُجْرِمُونَ 50
بگو: «اگر مجازات او، شب‌هنگام يا در روز به سراغ شما آيد (،آيا مي‌توانيد آن را از خود دفع کنيد؟!)» پس مجرمان براي چه عجله مي‌کنند؟!
Say: Tell me if His punishment overtakes you by night or by day! what then is there of it that the guilty would hasten on?
أَ ثُمَّ إِذا ما وَقَعَ آمَنْتُمْ بِهِ آلْآنَ وَ قَدْ كُنْتُمْ بِهِ تَسْتَعْجِلُونَ 51
يا اينکه آنگاه که واقع شد، به آن ايمان مي‌آوريد! (به شما گفته مي‌شود:) حالا؟! در حالي که قبلا براي آن عجله مي‌کرديد! (ولي اکنون چه سود!)
And when it comes to pass, will you believe in it? What! now (you believe), and already you wished to have it hastened on.
ثُمَّ قِيلَ لِلَّذِينَ ظَلَمُوا ذُوقُوا عَذابَ الْخُلْدِ هَلْ تُجْزَوْنَ إِلاَّ بِما كُنْتُمْ تَكْسِبُونَ 52
سپس به کساني که ستم کردند گفته مي‌شود: عذاب ابدي را بچشيد! آيا جز به آنچه انجام مي‌داديد کيفر داده مي‌شويد؟!»
Then it shall be said to those who were unjust: Taste abiding chastisement; you are not requited except for what you earned.
وَ يَسْتَنْبِئُونَكَ أَ حَقٌّ هُوَ قُلْ إِي وَ رَبِّي إِنَّهُ لَحَقٌّ وَ ما أَنْتُمْ بِمُعْجِزِينَ 53
از تو مي‌پرسند: «آيا آن (وعده مجازات الهي) حق است؟» بگو: «آري، به پروردگارم سوگند، قطعا حق است؛ و شما نمي‌توانيد از آن جلوگيري کنيد!»
And they ask you: Is that true? Say: Aye! by my Lord! it is most surely the truth, and you will not escape.
وَ لَوْ أَنَّ لِكُلِّ نَفْسٍ ظَلَمَتْ ما فِي الْأَرْضِ لاَفْتَدَتْ بِهِ وَ أَسَرُّوا النَّدامَةَ لَمَّا رَأَوُا الْعَذابَ وَ قُضِيَ بَيْنَهُمْ بِالْقِسْطِ وَ هُمْ لا يُظْلَمُونَ 54
و هر کس که ستم کرده، اگر تمامي آنچه روي زمين است در اختيار داشته باشد، (همه را از هول عذاب،) براي نجات خويش مي‌دهد! و هنگامي که عذاب را ببينند،( پشيمان مي‌شوند؛ اما) پشيماني خود را کتمان مي‌کنند (،مبادا رسواتر شوند)! و در ميان آنها، بعدالت داوري مي‌شود؛ و ستمي بر آنها نخواهد شد!
And if every soul that has done injustice had all that is in the earth, it would offer it for ransom, and they will manifest regret when they see the chastisement and the matter shall be decided between them with justice and they shall not be dealt with unjustly.
أَلا إِنَّ لِلَّهِ ما فِي السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ أَلا إِنَّ وَعْدَ اللَّهِ حَقٌّ وَ لكِنَّ أَكْثَرَهُمْ لا يَعْلَمُونَ 55
آگاه باشيد آنچه در آسمانها و زمين است، از آن خداست! آگاه باشيد وعده خدا حق است، ولي بيشتر آنها نمي‌دانند!
Now surely Allah's is what is in the heavens and the earth; now surely Allah's promise is true, but most of them do not know.
هُوَ يُحيِي وَ يُمِيتُ وَ إِلَيْهِ تُرْجَعُونَ 56
اوست که زنده مي‌کند و مي‌ميراند، و به سوي او بازگردانده مي‌شويد!
He gives life and causes death, and to Him you shall be brought back.
يا أَيُّهَا النَّاسُ قَدْ جاءَتْكُمْ مَوْعِظَةٌ مِنْ رَبِّكُمْ وَ شِفاءٌ لِما فِي الصُّدُورِ وَ هُدىً وَ رَحْمَةٌ لِلْمُؤْمِنِينَ 57
اي مردم! اندرزي از سوي پروردگارتان براي شما آمده است؛ و درماني براي آنچه در سينه‌هاست؛ (درماني براي دلهاي شما؛) و هدايت و رحمتي است براي مؤمنان!
O men! there has come to you indeed an admonition from your Lord and a healing for what is in the breasts and a guidance and a mercy for the believers.
قُلْ بِفَضْلِ اللَّهِ وَ بِرَحْمَتِهِ فَبِذلِكَ فَلْيَفْرَحُوا هُوَ خَيْرٌ مِمَّا يَجْمَعُونَ 58
بگو: «به فضل و رحمت خدا بايد خوشحال شوند؛ که اين، از تمام آنچه گردآوري کرده‌اند، بهتر است!»
Say: In the grace of Allah and in His mercy-- in that they should rejoice; it is better than that which they gather.
قُلْ أَ رَأَيْتُمْ ما أَنْزَلَ اللَّهُ لَكُمْ مِنْ رِزْقٍ فَجَعَلْتُمْ مِنْهُ حَراماً وَ حَلالاً قُلْ آللَّهُ أَذِنَ لَكُمْ أَمْ عَلَى اللَّهِ تَفْتَرُونَ 59
بگو: «آيا روزيهايي را که خداوند بر شما نازل کرده ديده‌ايد، که بعضي از آن را حلال، و بعضي را حرام نموده‌ايد؟!» بگو: «آيا خداوند به شما اجازه داده، يا بر خدا افترا مي بنديد (و از پيش خود، حلال و حرام مي‌کنيد؟!)»
Say: Tell me what Allah has sent down for you of sustenance, then you make (a part) of it unlawful and (a part) lawful. Say: Has Allah commanded you, or do you forge a lie against Allah?
وَ ما ظَنُّ الَّذِينَ يَفْتَرُونَ عَلَى اللَّهِ الْكَذِبَ يَوْمَ الْقِيامَةِ إِنَّ اللَّهَ لَذُو فَضْلٍ عَلَى النَّاسِ وَ لكِنَّ أَكْثَرَهُمْ لا يَشْكُرُونَ 60
آنها که بر خدا افترا مي‌بندند، درباره (مجازات) روز رستاخيز، چه مي‌انديشند؟! خداوند نسبت به همه مردم فضل (و بخشش) دارد، اما اکثر آنها سپاسگزاري نمي‌کنند!
And what will be the thought of those who forge lies against Allah on the day of resurrection? Most surely Allah is the Lord of grace towards men, but most of them do not give thanks.
وَ ما تَكُونُ فِي شَأْنٍ وَ ما تَتْلُوا مِنْهُ مِنْ قُرْآنٍ وَ لا تَعْمَلُونَ مِنْ عَمَلٍ إِلاَّ كُنَّا عَلَيْكُمْ شُهُوداً إِذْ تُفِيضُونَ فِيهِ وَ ما يَعْزُبُ عَنْ رَبِّكَ مِنْ مِثْقالِ ذَرَّةٍ فِي الْأَرْضِ وَ لا فِي السَّماءِ وَ لا أَصْغَرَ مِنْ ذلِكَ وَ لا أَكْبَرَ إِلاَّ فِي كِتابٍ مُبِينٍ 61
در هيچ حال (و انديشه‌اي) نيستي، و هيچ قسمتي از قرآن را تلاوت نمي‌کني، و هيچ عملي را انجام نمي‌دهيد، مگر اينکه ما گواه بر شما هستيم در آن هنگام که وارد آن مي شويد! و هيچ چيز در زمين و آسمان، از پروردگار تو مخفي نمي‌ماند؛ حتي به اندازه سنگيني ذره‌اي، و نه کوچکتر از آن و نه بزرگتر، مگر اينکه (همه آنها) در کتاب آشکار (و لوح محفوظ علم خداوند) ثبت است!
And you are not (engaged) in any affair, nor do you recite concerning it any portion of the Quran, nor do you do any work but We are witnesses over you when you enter into it, and there does not lie concealed from your Lord the weight of an atom in the earth or in the heaven, nor any thing less than that nor greater, but it is in a clear book.
أَلا إِنَّ أَوْلِياءَ اللَّهِ لا خَوْفٌ عَلَيْهِمْ وَ لا هُمْ يَحْزَنُونَ 62
آگاه باشيد (دوستان و) اولياي خدا، نه ترسي دارند و نه غمگين مي‌شوند!
Now surely the friends of Allah-- they shall have no fear nor shall they grieve.
الَّذِينَ آمَنُوا وَ كانُوا يَتَّقُونَ 63
همانها که ايمان آوردند، و (از مخالفت فرمان خدا) پرهيز مي‌کردند.
Those who believe and guarded (against evil):
لَهُمُ الْبُشْرى فِي الْحَياةِ الدُّنْيا وَ فِي الْآخِرَةِ لا تَبْدِيلَ لِكَلِماتِ اللَّهِ ذلِكَ هُوَ الْفَوْزُ الْعَظِيمُ 64
در زندگي دنيا و در آخرت، شاد (و مسرور)ند؛ وعده‌هاي الهي تخلف ناپذير است! اين است آن رستگاري بزرگ!
They shall have good news in this world's life and in the hereafter; there is no changing the words of Allah; that is the mighty achievement.
وَ لا يَحْزُنْكَ قَوْلُهُمْ إِنَّ الْعِزَّةَ لِلَّهِ جَمِيعاً هُوَ السَّمِيعُ الْعَلِيمُ 65
سخن آنها تو را غمگين نسازد! تمام عزت (و قدرت)، از آن خداست؛ و او شنوا و داناست!
And let not their speech grieve you; surely might is wholly Allah's; He is the Hearing, the Knowing.
أَلا إِنَّ لِلَّهِ مَنْ فِي السَّماواتِ وَ مَنْ فِي الْأَرْضِ وَ ما يَتَّبِعُ الَّذِينَ يَدْعُونَ مِنْ دُونِ اللَّهِ شُرَكاءَ إِنْ يَتَّبِعُونَ إِلاَّ الظَّنَّ وَ إِنْ هُمْ إِلاَّ يَخْرُصُونَ 66
آگاه باشيد تمام کساني که در آسمانها و زمين هستند، از آن خدا مي‌باشند! و آنها که غير خدا را همتاي او مي‌خوانند، (از منطق و دليلي) پيروي نمي‌کنند؛ آنها فقط از پندار بي اساس پيروي مي‌کنند؛ و آنها فقط دروغ مي‌گويند!
Now, surely, whatever is in the heavens and whatever is in the earth is Allah's; and they do not (really) follow any associates, who call on others besides Allah; they do not follow (anything) but conjectures, and they only lie.
هُوَ الَّذِي جَعَلَ لَكُمُ اللَّيْلَ لِتَسْكُنُوا فِيهِ وَ النَّهارَ مُبْصِراً إِنَّ فِي ذلِكَ لَآياتٍ لِقَوْمٍ يَسْمَعُونَ 67
او کسي است که شب را براي شما آفريد، تا در آن آرامش بيابيد؛ و روز را روشني بخش (تا به تلاش زندگي پردازيد) در اينها نشانه‌هايي است براي کساني که گوش شنوا دارند!
He it is Who made for you the night that you might rest in it, and the day giving light; most surely there are signs in it for a people who would hear.
قالُوا اتَّخَذَ اللَّهُ وَلَداً سُبْحانَهُ هُوَ الْغَنِيُّ لَهُ ما فِي السَّماواتِ وَ ما فِي الْأَرْضِ إِنْ عِنْدَكُمْ مِنْ سُلْطانٍ بِهذا أَ تَقُولُونَ عَلَى اللَّهِ ما لا تَعْلَمُونَ 68
گفتند: «خداوند فرزندي براي خود انتخاب کرده است»! (از هر عيب و نقص و احتياجي) منزه است! او بي‌نياز است! از آن اوست آنچه در آسمانها و آنچه در زمين است! شما هيچ‌گونه دليلي بر اين ادعا نداريد! آيا به خدا نسبتي مي‌دهيد که نمي‌دانيد؟!
They say: Allah has taken a son (to Himself)! Glory be to Him: He is the Self-sufficient: His is what is in the heavens and what is in the earth; you have no authority for this; do you say against Allah what you do not know?
قُلْ إِنَّ الَّذِينَ يَفْتَرُونَ عَلَى اللَّهِ الْكَذِبَ لا يُفْلِحُونَ 69
بگو: «آنها که به خدا دروغ مي‌بندند، (هرگز) رستگار نمي‌شوند!
Say: Those who forge a lie against Allah shall not be successful.
مَتاعٌ فِي الدُّنْيا ثُمَّ إِلَيْنا مَرْجِعُهُمْ ثُمَّ نُذِيقُهُمُ الْعَذابَ الشَّدِيدَ بِما كانُوا يَكْفُرُونَ 70
بهره‌اي (ناچيز) از دنيا دارند؛ سپس بازگشتشان بسوي ماست؛ و بعد، به آنها مجازات شديد به سزاي کفرشان مي‌چشانيم!
(It is only) a provision in this world, then to Us shall be their return; then We shall make them taste severe punishment because they disbelieved.
وَ اتْلُ عَلَيْهِمْ نَبَأَ نُوحٍ إِذْ قالَ لِقَوْمِهِ يا قَوْمِ إِنْ كانَ كَبُرَ عَلَيْكُمْ مَقامِي وَ تَذْكِيرِي بِآياتِ اللَّهِ فَعَلَى اللَّهِ تَوَكَّلْتُ فَأَجْمِعُوا أَمْرَكُمْ وَ شُرَكاءَكُمْ ثُمَّ لا يَكُنْ أَمْرُكُمْ عَلَيْكُمْ غُمَّةً ثُمَّ اقْضُوا إِلَيَّ وَ لا تُنْظِرُونِ 71
سرگذشت نوح را بر آنها بخوان! در آن هنگام که به قوم خود گفت: «اي قوم من! اگر تذکرات من نسبت به آيات الهي، بر شما سنگين (و غير قابل تحمل) است، (هر کار از دستتان ساخته است بکنيد.) من بر خدا توکل کرده‌ام! فکر خود، و قدرت معبودهايتان را جمع کنيد؛ سپس هيچ چيز بر شما پوشيده نماند؛ (تمام جوانب کارتان را بنگريد؛) سپس به حيات من پايان دهيد، و (لحظه‌اي) مهلتم ندهيد! (اما توانايي نداريد!)
And recite to them the story of Nuh when he said to his people: O my people! if my stay and my reminding (you) by the communications of Allah is hard on you-- yet on Allah do I rely-- then resolve upon your affair and (gather) your associates, then let not your affair remain dubious to you, then have it executed against me and give me no respite:
فَإِنْ تَوَلَّيْتُمْ فَما سَأَلْتُكُمْ مِنْ أَجْرٍ إِنْ أَجْرِيَ إِلاَّ عَلَى اللَّهِ وَ أُمِرْتُ أَنْ أَكُونَ مِنَ الْمُسْلِمِينَ 72
و اگر از قبول دعوتم روي بگردانيد، (کار نادرستي کرده‌ايد؛ چه اينکه) من از شما مزدي نمي‌خواهم؛ مزد من، تنها بر خداست! و من مأمورم که از مسلمين [= تسليم شدگان در برابر فرمان خدا] باشم!»
But if you turn back, I did not ask for any reward from you; my reward is only with Allah, and I am commanded that I should be of those who submit.
فَكَذَّبُوهُ فَنَجَّيْناهُ وَ مَنْ مَعَهُ فِي الْفُلْكِ وَ جَعَلْناهُمْ خَلائِفَ وَ أَغْرَقْنَا الَّذِينَ كَذَّبُوا بِآياتِنا فَانْظُرْ كَيْفَ كانَ عاقِبَةُ الْمُنْذَرِينَ 73
اما آنها او را تکذيب کردند! و ما، او و کساني را که با او در کشتي بودند، نجات داديم؛ و آنان را جانشين (و وارث کافران) قرار داديم؛ و کساني را که آيات ما را تکذيب کردند، غرق نموديم! پس ببين عاقبت کار کساني که انذار شدند (و به انذار الهي اهميت ندادند)، چگونه بود!
But they rejected him, so We delivered him and those with him in the ark, and We made them rulers and drowned those who rejected Our communications; see then what was the end of the (people) warned.
ثُمَّ بَعَثْنا مِنْ بَعْدِهِ رُسُلاً إِلى قَوْمِهِمْ فَجاؤُهُمْ بِالْبَيِّناتِ فَما كانُوا لِيُؤْمِنُوا بِما كَذَّبُوا بِهِ مِنْ قَبْلُ كَذلِكَ نَطْبَعُ عَلى قُلُوبِ الْمُعْتَدِينَ 74
سپس بعد از نوح، رسولاني به سوي قومشان فرستاديم؛ آنان دلايل روشن برايشان آوردند؛ اما آنها، به چيزي که پيش از آن تکذيب کرده بودند، ايمان نياوردند! اينچنين بر دلهاي تجاوزکاران مهر مي‌نهيم (تا چيزي را درک نکنند)!
Then did We raise up after him apostles to their people, so they came to them with clear arguments, but they would not believe in what they had rejected before; thus it is that We set seals upon the hearts of those who exceed the limits.
ثُمَّ بَعَثْنا مِنْ بَعْدِهِمْ مُوسى وَ هارُونَ إِلى فِرْعَوْنَ وَ مَلاَئِهِ بِآياتِنا فَاسْتَكْبَرُوا وَ كانُوا قَوْماً مُجْرِمِينَ 75
بعد از آنها، موسي و هارون را با آيات خود به سوي فرعون و اطرافيانش فرستاديم؛ اما آنها تکبر کردند (و زير بار حق نرفتند؛ چرا که) آنها گروهي مجرم بودند!
Then did We send up after them Musa and Haroun to Firon and his chiefs with Our signs, but they showed pride and they were a guilty people.
فَلَمَّا جاءَهُمُ الْحَقُّ مِنْ عِنْدِنا قالُوا إِنَّ هذا لَسِحْرٌ مُبِينٌ 76
و هنگامي که حق از نزد ما بسراغ آنها آمد، گفتند: «اين، سحري است آشکار !»
So when the truth came to them from Us they said: This is most surely clear enchantment!
قالَ مُوسى أَ تَقُولُونَ لِلْحَقِّ لَمَّا جاءَكُمْ أَ سِحْرٌ هذا وَ لا يُفْلِحُ السَّاحِرُونَ 77
موسي گفت: «آيا درباره حق، هنگامي که به سوي شما آمد، (چنين) مي‌گوييد؟! آيا اين سحر است؟! در حالي که ساحران (هرگز) رستگار (و پيروز) نمي‌شوند!
Musa said: Do you say (this) of the truth when it has come to you? Is it magic? And the magicians are not successful.
قالُوا أَ جِئْتَنا لِتَلْفِتَنا عَمَّا وَجَدْنا عَلَيْهِ آباءَنا وَ تَكُونَ لَكُمَا الْكِبْرِياءُ فِي الْأَرْضِ وَ ما نَحْنُ لَكُما بِمُؤْمِنِينَ 78
گفتند: «آيا آمده‌اي که ما را، از آنچه پدرانمان را بر آن يافتيم، منصرف سازي؛ و بزرگي (و رياست) در روي زمين، از آن شما دو تن باشد؟! ما (هرگز) به شما ايمان نمي‌آوريم!»
They said: Have you come to us to turn us away from what we found our fathers upon, and (that) greatness in the land should be for you two? And we are not going to believe in you.
وَ قالَ فِرْعَوْنُ ائْتُونِي بِكُلِّ ساحِرٍ عَلِيمٍ 79
فرعون گفت: «(برويد و) هر جادوگر (و ساحر) دانايي را نزد من آوريد!»
And Firon said: Bring to me every skillful magician.
فَلَمَّا جاءَ السَّحَرَةُ قالَ لَهُمْ مُوسى أَلْقُوا ما أَنْتُمْ مُلْقُونَ 80
هنگامي که ساحران (به ميدان مبارزه) آمدند، موسي به آنها گفت: «آنچه (از وسايل سحر) را مي‌توانيد بيفکنيد، بيفکنيد!»
And when the magicians came, Musa said to them: Cast down what you have to cast.
فَلَمَّا أَلْقَوْا قالَ مُوسى ما جِئْتُمْ بِهِ السِّحْرُ إِنَّ اللَّهَ سَيُبْطِلُهُ إِنَّ اللَّهَ لا يُصْلِحُ عَمَلَ الْمُفْسِدِينَ 81
هنگامي که افکندند، موسي گفت: «آنچه شما آورديد، سحر است؛ که خداوند بزودي آن را باطل مي‌کند؛ چرا که خداوند (هرگز) عمل مفسدان را اصلاح نمي‌کند!
So when they cast down, Musa said to them: What you have brought is deception; surely Allah will make it naught; surely Allah does not make the work of mischief-makers to thrive.
وَ يُحِقُّ اللَّهُ الْحَقَّ بِكَلِماتِهِ وَ لَوْ كَرِهَ الْمُجْرِمُونَ 82
او حق را به وعده خويش، تحقق مي‌بخشد؛ هر چند مجرمان کراهت داشته باشند!»
And Allah will show the truth to be the truth by His words, though the guilty may be averse (to it).
فَما آمَنَ لِمُوسى إِلاَّ ذُرِّيَّةٌ مِنْ قَوْمِهِ عَلى خَوْفٍ مِنْ فِرْعَوْنَ وَ مَلاَئِهِمْ أَنْ يَفْتِنَهُمْ وَ إِنَّ فِرْعَوْنَ لَعالٍ فِي الْأَرْضِ وَ إِنَّهُ لَمِنَ الْمُسْرِفِينَ 83
(در آغاز،) هيچ کس به موسي ايمان نياورد، مگر گروهي از فرزندان قوم او؛ (آن هم) با ترس از فرعون و اطرافيانش، مبادا آنها را شکنجه کنند؛ زيرا فرعون، برتري‌جويي در زمين داشت؛ و از اسرافکاران بود!
But none believed in Musa except the offspring of his people, on account of the fear of Firon and their chiefs, lest he should persecute them; and most surely Firon was lofty in the land; and most surely he was of the extravagant.
وَ قالَ مُوسى يا قَوْمِ إِنْ كُنْتُمْ آمَنْتُمْ بِاللَّهِ فَعَلَيْهِ تَوَكَّلُوا إِنْ كُنْتُمْ مُسْلِمِينَ 84
موسي گفت: «اي قوم من! اگر شما به خدا ايمان آورده‌ايد، بر او توکل کنيد اگر تسليم فرمان او هستيد!»
And Musa said: O my people! if you believe in Allah, then rely on Him (alone) if you submit (to Allah).
فَقالُوا عَلَى اللَّهِ تَوَكَّلْنا رَبَّنا لا تَجْعَلْنا فِتْنَةً لِلْقَوْمِ الظَّالِمِينَ 85
گفتند: «تنها بر خدا توکل داريم؛ پروردگارا! ما را مورد شکنجه گروه ستمگر قرار مده!
So they said: On Allah we rely: O our Lord! make us not subject to the persecution of the unjust people:
وَ نَجِّنا بِرَحْمَتِكَ مِنَ الْقَوْمِ الْكافِرِينَ 86
و ما را با رحمتت از (دست) قوم کافر رهايي بخش!
And do Thou deliver us by Thy mercy from the unbelieving people.
وَ أَوْحَيْنا إِلى مُوسى وَ أَخِيهِ أَنْ تَبَوَّءا لِقَوْمِكُما بِمِصْرَ بُيُوتاً وَ اجْعَلُوا بُيُوتَكُمْ قِبْلَةً وَ أَقِيمُوا الصَّلاةَ وَ بَشِّرِ الْمُؤْمِنِينَ 87
و به موسي و برادرش وحي کرديم که: «براي قوم خود، خانه‌هايي در سرزمين مصر انتخاب کنيد؛ و خانه‌هايتان را مقابل يکديگر (و متمرکز) قرار دهيد! و نماز را برپا داريد! و به مؤمنان بشارت ده (که سرانجام پيروز مي‌شوند!)»
And We revealed to Musa and his brother, saying: Take for your people houses to abide in Egypt and make your houses places of worship and keep up prayer and give good news to the believers.
وَ قالَ مُوسى رَبَّنا إِنَّكَ آتَيْتَ فِرْعَوْنَ وَ مَلَأَهُ زِينَةً وَ أَمْوالاً فِي الْحَياةِ الدُّنْيا رَبَّنا لِيُضِلُّوا عَنْ سَبِيلِكَ رَبَّنَا اطْمِسْ عَلى أَمْوالِهِمْ وَ اشْدُدْ عَلى قُلُوبِهِمْ فَلا يُؤْمِنُوا حَتَّى يَرَوُا الْعَذابَ الْأَلِيمَ 88
موسي گفت: «پروردگارا! تو فرعون و اطرافيانش را زينت و اموالي (سرشار) در زندگي دنيا داده‌اي، پروردگارا! در نتيجه (بندگانت را) از راه تو گمراه مي‌سازند! پروردگارا! اموالشان را نابود کن! و (بجرم گناهانشان،) دلهايشان را سخت و سنگين ساز، به گونه‌اي که ايمان نياورند تا عذاب دردناک را ببينند!»
And Musa said: Our Lord! surely Thou hast given to Firon and his chiefs finery and riches in this world's life, to this end, our Lord, that they lead (people) astray from Thy way: Our Lord! destroy their riches and harden their hearts so that they believe not until they see the painful punishment.
قالَ قَدْ أُجِيبَتْ دَعْوَتُكُما فَاسْتَقِيما وَ لا تَتَّبِعانِّ سَبِيلَ الَّذِينَ لا يَعْلَمُونَ 89
فرمود: «دعاي شما پذيرفته شد! استقامت به خرج دهيد؛ و از راه (و رسم) کساني که نمي‌دانند، تبعيت نکنيد!»
He said: The prayer of you both has indeed been accepted, therefore continue in the right way and do not follow the path of those who do not know.
وَ جاوَزْنا بِبَنِي إِسْرائِيلَ الْبَحْرَ فَأَتْبَعَهُمْ فِرْعَوْنُ وَ جُنُودُهُ بَغْياً وَ عَدْواً حَتَّى إِذا أَدْرَكَهُ الْغَرَقُ قالَ آمَنْتُ أَنَّهُ لا إِلهَ إِلاَّ الَّذِي آمَنَتْ بِهِ بَنُوا إِسْرائِيلَ وَ أَنَا مِنَ الْمُسْلِمِينَ 90
(سرانجام) بني اسرائيل را از دريا [= رود عظيم نيل‌] عبور داديم؛ و فرعون و لشکرش از سر ظلم و تجاوز، به دنبال آنها رفتند؛ هنگامي که غرقاب دامن او را گرفت، گفت: «ايمان آوردم که هيچ معبودي، جز کسي که بني اسرائيل به او ايمان آورده‌اند، وجود ندارد؛ و من از مسلمين هستم!»
And We made the children of Israel to pass through the sea, then Firon and his hosts followed them for oppression and tyranny; until when drowning overtook him, he said: I believe that there is no god but He in Whom the children of Israel believe and I am of those who submit.
آلْآنَ وَ قَدْ عَصَيْتَ قَبْلُ وَ كُنْتَ مِنَ الْمُفْسِدِينَ 91
(اما به او خطاب شد:) الآن؟!! در حالي که قبلا عصيان کردي، و از مفسدان بودي!
What! now! and indeed you disobeyed before and you were of the mischief-makers.
فَالْيَوْمَ نُنَجِّيكَ بِبَدَنِكَ لِتَكُونَ لِمَنْ خَلْفَكَ آيَةً وَ إِنَّ كَثِيراً مِنَ النَّاسِ عَنْ آياتِنا لَغافِلُونَ 92
ولي امروز، بدنت را (از آب) نجات مي‌دهيم، تا عبرتي براي آيندگان باشي! و بسياري از مردم، از آيات ما غافلند!
But We will this day deliver you with your body that you may be a sign to those after you, and most surely the majority of the people are heedless to Our communications.
وَ لَقَدْ بَوَّأْنا بَنِي إِسْرائِيلَ مُبَوَّأَ صِدْقٍ وَ رَزَقْناهُمْ مِنَ الطَّيِّباتِ فَمَا اخْتَلَفُوا حَتَّى جاءَهُمُ الْعِلْمُ إِنَّ رَبَّكَ يَقْضِي بَيْنَهُمْ يَوْمَ الْقِيامَةِ فِيما كانُوا فِيهِ يَخْتَلِفُونَ 93
(سپس) بني اسرائيل را در جايگاه صدق (و راستي) منزل داديم؛ و از روزيهاي پاکيزه به آنها عطا کرديم؛ (اما آنها به نزاع و اختلاف برخاستند!) و اختلاف نکردند، مگر بعد از آنکه علم و آگاهي به سراغشان آمد! پروردگار تو روز قيامت، در آنچه اختلاف مي‌کردند، ميان آنها داوري مي‌کند!
And certainly We lodged the children of Israel in a goodly abode and We provided them with good things; but they did not disagree until the knowledge had come to them; surely your Lord will judge between them on the resurrection day concerning that in which they disagreed.
فَإِنْ كُنْتَ فِي شَكٍّ مِمَّا أَنْزَلْنا إِلَيْكَ فَسْئَلِ الَّذِينَ يَقْرَؤُنَ الْكِتابَ مِنْ قَبْلِكَ لَقَدْ جاءَكَ الْحَقُّ مِنْ رَبِّكَ فَلا تَكُونَنَّ مِنَ المُمْتَرِينَ 94
و اگر در آنچه بر تو نازل کرده‌ايم ترديدي داري، از کساني که پيش از تو کتاب آسماني را مي‌خواندند بپرس، به يقين، «حق» از طرف پروردگارت به تو رسيده است؛ بنابر اين، هرگز از ترديدکنندگان مباش! [مسلما او ترديدي نداشت! اين درسي براي مردم بود!]
But if you are in doubt as to what We have revealed to you, ask those who read the Book before you; certainly the truth has come to you from your Lord, therefore you should not be of the disputers.
وَ لا تَكُونَنَّ مِنَ الَّذِينَ كَذَّبُوا بِآياتِ اللَّهِ فَتَكُونَ مِنَ الْخاسِرِينَ 95
و از آنها مباش که آيات خدا را تکذيب کردند، که از زيانکاران خواهي بود!
And you should not be of those who reject the communications of Allah, (for) then you should be one of the losers.
إِنَّ الَّذِينَ حَقَّتْ عَلَيْهِمْ كَلِمَتُ رَبِّكَ لا يُؤْمِنُونَ 96
(و بدان) آنها که فرمان پروردگار تو بر آنان تحقق يافته، (و بجرم اعمالشان، توفيق هدايت را از آنها گرفته هرگز) ايمان نمي‌آورند،
Surely those against whom the word of your Lord has proved true will not believe,
وَ لَوْ جاءَتْهُمْ كُلُّ آيَةٍ حَتَّى يَرَوُا الْعَذابَ الْأَلِيمَ 97
هر چند تمام آيات (و نشانه‌هاي الهي) به آنان برسد، تا زماني که عذاب دردناک را ببينند! (زيرا تاريکي گناه، قلبهايشان را فرا گرفته، و راهي به روشنايي ندارند!)
Though every sign should come to them, until they witness the painful chastisement.
فَلَوْ لا كانَتْ قَرْيَةٌ آمَنَتْ فَنَفَعَها إِيمانُها إِلاَّ قَوْمَ يُونُسَ لَمَّا آمَنُوا كَشَفْنا عَنْهُمْ عَذابَ الْخِزْيِ فِي الْحَياةِ الدُّنْيا وَ مَتَّعْناهُمْ إِلى حِينٍ 98
چرا هيچ يک از شهرها و آباديها ايمان نياوردند که (ايمانشان بموقع باشد، و) به حالشان مفيد افتد؟! مگر قوم يونس، هنگامي که آنها ايمان آوردند، عذاب رسوا کننده را در زندگي دنيا از آنان برطرف ساختيم؛ و تا مدت معيني [= پايان زندگي و اجلشان‌] آنها را بهره‌مند ساختيم.
And wherefore was there not a town which should believe so that their belief should have profited them but the people of Yunus? When they believed, We removed from them the chastisement of disgrace in this world's life and We gave them provision till a time.
وَ لَوْ شاءَ رَبُّكَ لَآمَنَ مَنْ فِي الْأَرْضِ كُلُّهُمْ جَمِيعاً أَ فَأَنْتَ تُكْرِهُ النَّاسَ حَتَّى يَكُونُوا مُؤْمِنِينَ 99
و اگر پروردگار تو مي‌خواست، تمام کساني که روي زمين هستند، همگي به (اجبار) ايمان مي‌آوردند؛ آيا تو مي‌خواهي مردم را مجبور سازي که ايمان بياورند؟! (ايمان اجباري چه سودي دارد؟!)
And if your Lord had pleased, surely all those who are in the earth would have believed, all of them; will you then force men till they become believers?
وَ ما كانَ لِنَفْسٍ أَنْ تُؤْمِنَ إِلاَّ بِإِذْنِ اللَّهِ وَ يَجْعَلُ الرِّجْسَ عَلَى الَّذِينَ لا يَعْقِلُونَ 100
(اما) هيچ کس نمي‌تواند ايمان بياورد، جز به فرمان خدا (و توفيق و ياري و هدايت او)! و پليدي (کفر و گناه) را بر کساني قرارمي‌دهد که نمي‌انديشند.
And it is not for a soul to believe except by Allah's permission; and He casts uncleanness on those who will not understand.
قُلِ انْظُرُوا ما ذا فِي السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ وَ ما تُغْنِي الْآياتُ وَ النُّذُرُ عَنْ قَوْمٍ لا يُؤْمِنُونَ 101
بگو: «نگاه کنيد چه چيز (از آيات خدا و نشانه‌هاي توحيدش) در آسمانها و زمين است!» اما اين آيات و انذارها به حال کساني که (به خاطر لجاجت) ايمان نمي‌آورند مفيد نخواهد بود!
Say: Consider what is it that is in the heavens and the earth; and signs and warners do not avail a people who would not believe.
فَهَلْ يَنْتَظِرُونَ إِلاَّ مِثْلَ أَيَّامِ الَّذِينَ خَلَوْا مِنْ قَبْلِهِمْ قُلْ فَانْتَظِرُوا إِنِّي مَعَكُمْ مِنَ الْمُنْتَظِرِينَ 102
آيا آنها (چيزي) جز همانند روزهاي پيشينيان (و بلاها و مجازاتهايشان) را انتظار مي‌کشند؟! بگو: «شما انتظار بکشيد، من نيز با شما انتظار مي‌کشم!»
What do they wait for then but the like of the days of those who passed away before them? Say: Wait then; surely I too am with you of those who wait.
ثُمَّ نُنَجِّي رُسُلَنا وَ الَّذِينَ آمَنُوا كَذلِكَ حَقًّا عَلَيْنا نُنْجِ الْمُؤْمِنِينَ 103
سپس (هنگام نزول بلا و مجازات،) فرستادگان خود و کساني را که (به آنان) ايمان مي‌آورند، نجات مي‌دهيم و همين گونه، بر ما حق است که مؤمنان (به تو) را (نيز) رهايي بخشيم!
Then We deliver Our apostles and those who believe-- even so (now), it is binding on Us (that) We deliver the believers.
قُلْ يا أَيُّهَا النَّاسُ إِنْ كُنْتُمْ فِي شَكٍّ مِنْ دِينِي فَلا أَعْبُدُ الَّذِينَ تَعْبُدُونَ مِنْ دُونِ اللَّهِ وَ لكِنْ أَعْبُدُ اللَّهَ الَّذِي يَتَوَفَّاكُمْ وَ أُمِرْتُ أَنْ أَكُونَ مِنَ الْمُؤْمِنِينَ 104
بگو: «اي مردم! اگر در عقيده من شک داريد، من آنهايي را که جز خدا مي‌پرستيد، نمي‌پرستم! تنها خداوندي را پرستش مي‌کنم که شما را مي‌ميراند! و من مأمورم که از مؤمنان باشم!
Say: O people! if you are in doubt as to my religion, then (know that) I do not serve those whom you serve besides Allah but I do serve Allah, Who will cause you to die, and I am commanded that I should be of the believers.
وَ أَنْ أَقِمْ وَجْهَكَ لِلدِّينِ حَنِيفاً وَ لا تَكُونَنَّ مِنَ الْمُشْرِكِينَ 105
و (به من دستور داده شده که:) روي خود را به آييني متوجه ساز که از هر گونه شرک، خالي است؛ و از مشرکان مباش!
And that you should keep your course towards the religion uprightly; and you should not be of the polytheists.
وَ لا تَدْعُ مِنْ دُونِ اللَّهِ ما لا يَنْفَعُكَ وَ لا يَضُرُّكَ فَإِنْ فَعَلْتَ فَإِنَّكَ إِذاً مِنَ الظَّالِمِينَ 106
و جز خدا، چيزي را که نه سودي به تو مي‌رساند و نه زياني، مخوان! که اگر چنين کني، از ستمکاران خواهي بود!
And do not call besides Allah on that which can neither benefit you nor harm you, for if you do then surely you will in that case be of the unjust.
وَ إِنْ يَمْسَسْكَ اللَّهُ بِضُرٍّ فَلا كاشِفَ لَهُ إِلاَّ هُوَ وَ إِنْ يُرِدْكَ بِخَيْرٍ فَلا رَادَّ لِفَضْلِهِ يُصِيبُ بِهِ مَنْ يَشاءُ مِنْ عِبادِهِ وَ هُوَ الْغَفُورُ الرَّحِيمُ 107
و اگر خداوند، (براي امتحان يا کيفر گناه،) زياني به تو رساند، هيچ کس جز او آن را برطرف نمي‌سازد؛ و اگر اراده خيري براي تو کند، هيچ کس مانع فضل او نخواهد شد! آنرا به هر کس از بندگانش بخواهد مي‌رساند؛ و او غفور و رحيم است!»
And if Allah should afflict you with harm, then there is none to remove it but He; and if He intends good to you there is none to repel His grace; He brings it to whom He pleases of His servants; and He is the Forgiving, the Merciful.
قُلْ يا أَيُّهَا النَّاسُ قَدْ جاءَكُمُ الْحَقُّ مِنْ رَبِّكُمْ فَمَنِ اهْتَدى فَإِنَّما يَهْتَدِي لِنَفْسِهِ وَ مَنْ ضَلَّ فَإِنَّما يَضِلُّ عَلَيْها وَ ما أَنَا عَلَيْكُمْ بِوَكِيلٍ 108
بگو: «اي مردم! حق از طرف پروردگارتان به سراغ شما آمده؛ هر کس (در پرتو آن) هدايت يابد، براي خود هدايت شده؛ و هر کس گمراه گردد، به زيان خود گمراه مي‌گردد؛ و من مأمور (به اجبار) شما نيستم!»
Say: O people! indeed there has come to you the truth from your Lord, therefore whoever goes aright, he goes aright only for the good of his own soul, and whoever goes astray, he goes astray only to the detriment of it, and I am not a custodian over you.
وَ اتَّبِعْ ما يُوحى إِلَيْكَ وَ اصْبِرْ حَتَّى يَحْكُمَ اللَّهُ وَ هُوَ خَيْرُ الْحاكِمِينَ 109
و از آنچه بر تو وحي مي‌شود پيروي کن، و شکيبا باش (و استقامت نما)، تا خداوند فرمان (پيروزي) را صادر کند؛ و او بهترين حاکمان است!
And follow what is revealed to you and be patient till Allah should give judgment, and He is the best of the judges.