بنام خداوند بخشنده و بخشایشگر
In the name of Allah, the Beneficent, the Merciful.
تَبارَكَ الَّذِي نَزَّلَ الْفُرْقانَ عَلى عَبْدِهِ لِيَكُونَ لِلْعالَمِينَ نَذِيراً 1
زوال ناپذير و پر برکت است کسي که قرآن را بر بنده‌اش نازل کرد تا بيم‌دهنده جهانيان باشد.
Blessed is He Who sent down the Furqan upon His servant that he may be a warner to the nations;
الَّذِي لَهُ مُلْكُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ وَ لَمْ يَتَّخِذْ وَلَداً وَ لَمْ يَكُنْ لَهُ شَرِيكٌ فِي الْمُلْكِ وَ خَلَقَ كُلَّ شَيْ‏ءٍ فَقَدَّرَهُ تَقْدِيراً 2
خداوندي که حکومت آسمانها و زمين از آن اوست، و فرزندي براي خود انتخاب نکرد، و همتايي در حکومت و مالکيت ندارد، و همه چيز را آفريد، و به دقت اندازه‌گيري نمود!
He, Whose is the kingdom of the heavens and the earth, and Who did not take to Himself a son, and Who has no associate in the kingdom, and Who created everything, then ordained for it a measure.
وَ اتَّخَذُوا مِنْ دُونِهِ آلِهَةً لا يَخْلُقُونَ شَيْئاً وَ هُمْ يُخْلَقُونَ وَ لا يَمْلِكُونَ لِأَنْفُسِهِمْ ضَرًّا وَ لا نَفْعاً وَ لا يَمْلِكُونَ مَوْتاً وَ لا حَياةً وَ لا نُشُوراً 3
آنان غير از خداوند معبوداني براي خود برگزيدند؛ معبوداني که چيزي را نمي‌آفرينند، بلکه خودشان مخلوقند، و مالک زيان و سود خويش نيستند، و نه مالک مرگ و حيات و رستاخيز خويشند.
And they have taken besides Him gods, who do not create anything while they are themselves created, and they control not for themselves any harm or profit, and they control not death nor life, nor raising (the dead) to life.
وَ قالَ الَّذِينَ كَفَرُوا إِنْ هَذا إِلاَّ إِفْكٌ افْتَراهُ وَ أَعانَهُ عَلَيْهِ قَوْمٌ آخَرُونَ فَقَدْ جاؤُ ظُلْماً وَ زُوراً 4
و کافران گفتند: «اين فقط دروغي است که او ساخته، و گروهي ديگر او را بر اين کار ياري داده‌اند.» آنها (با اين سخن،) ظلم و دروغ بزرگي را مرتکب شدند.
And those who disbelieve say: This is nothing but a lie which he has forged, and other people have helped him at it; so indeed they have done injustice and (uttered) a falsehood.
وَ قالُوا أَساطِيرُ الْأَوَّلِينَ اكْتَتَبَها فَهِيَ تُمْلى عَلَيْهِ بُكْرَةً وَ أَصِيلاً 5
و گفتند: «اين همان افسانه‌هاي پيشينيان است که وي آن را رونويس کرده، و هر صبح و شام بر او املا مي‌شود.»
And they say: The stories of the ancients-- he has got them written-- so these are read out to him morning and evening.
قُلْ أَنْزَلَهُ الَّذِي يَعْلَمُ السِّرَّ فِي السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ إِنَّهُ كانَ غَفُوراً رَحِيماً 6
بگو: «کسي آن را نازل کرده که اسرار آسمانها و زمين را مي‌داند؛ او (هميشه) آمرزنده و مهربان بوده است!»
Say: He has revealed it Who knows the secret in the heavens and the earth; surely He is ever Forgiving, Merciful.
وَ قالُوا ما لِهذَا الرَّسُولِ يَأْكُلُ الطَّعامَ وَ يَمْشِي فِي الْأَسْواقِ لَوْ لا أُنْزِلَ إِلَيْهِ مَلَكٌ فَيَكُونَ مَعَهُ نَذِيراً 7
و گفتند: «چرا اين پيامبر غذا مي‌خورد و در بازارها راه مي‌رود؟! (نه سنت فرشتگان را دارد و نه روش شاهان را!) چرا فرشته‌اي بر او نازل نشده که همراه وي مردم را انذار کند (و گواه صدق دعوي او باشد)؟!
And they say: What is the matter with this Apostle that he eats food and goes about in the markets; why has not an angel been sent down to him, so that he should have been a warner with him?
أَوْ يُلْقى إِلَيْهِ كَنْزٌ أَوْ تَكُونُ لَهُ جَنَّةٌ يَأْكُلُ مِنْها وَ قالَ الظَّالِمُونَ إِنْ تَتَّبِعُونَ إِلاَّ رَجُلاً مَسْحُوراً 8
يا گنجي (از آسمان) براي او فرستاده شود، يا باغي داشته باشد که از (ميوه) آن بخورد (و امرار معاش کند)؟!» و ستمگران گفتند: «شما تنها از مردي مجنون پيروي مي‌کنيد!»
Or (why is not) a treasure sent down to him, or he is made to have a garden from which he should eat? And the unjust say: You do not follow any but a man deprived of reason.
انْظُرْ كَيْفَ ضَرَبُوا لَكَ الْأَمْثالَ فَضَلُّوا فَلا يَسْتَطِيعُونَ سَبِيلاً 9
ببين چگونه براي تو مثلها زدند و گمراه شدند، آن گونه که قدرت پيدا کردن راه را ندارند!
See what likenesses do they apply to you, so they have gone astray, therefore they shall not be able to find a way.
تَبارَكَ الَّذِي إِنْ شاءَ جَعَلَ لَكَ خَيْراً مِنْ ذلِكَ جَنَّاتٍ تَجْرِي مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهارُ وَ يَجْعَلْ لَكَ قُصُوراً 10
زوال ناپذير و بزرگ است خدايي که اگر بخواهد براي تو بهتر از اين قرار مي‌دهد: باغهايي که نهرها از زير درختانش جاري است، و (اگر بخواهد) براي تو کاخهايي مجلل قرارمي‌دهد.
Blessed is He Who, if He please, will give you what is better than this, gardens beneath which rivers flow, and He will give you palaces.
بَلْ كَذَّبُوا بِالسَّاعَةِ وَ أَعْتَدْنا لِمَنْ كَذَّبَ بِالسَّاعَةِ سَعِيراً 11
(اينها همه بهانه است) بلکه آنان قيامت را تکذيب کرده‌اند؛ و ما براي کسي که قيامت را تکذيب کند، آتشي شعله‌ور و سوزان فراهم کرده‌ايم!
But they reject the hour, and We have prepared a burning fire for him who rejects the hour.
إِذا رَأَتْهُمْ مِنْ مَكانٍ بَعِيدٍ سَمِعُوا لَها تَغَيُّظاً وَ زَفِيراً 12
هنگامي که اين آتش آنان را از مکاني دور ببيند، صداي وحشتناک و خشم آلودش را که با نفس‌زدن شديد همراه است مي‌شنوند.
When it shall come into their sight from a distant place, they shall hear its vehement raging and roaring.
وَ إِذا أُلْقُوا مِنْها مَكاناً ضَيِّقاً مُقَرَّنِينَ دَعَوْا هُنالِكَ ثُبُوراً 13
و هنگامي که در جاي تنگ و محدودي از آن افکنده شوند در حالي که در غل و زنجيرند، فرياد واويلاي آنان بلند مي‌شود!
And when they are cast into a narrow place in it, bound, they shall there call out for destruction.
لا تَدْعُوا الْيَوْمَ ثُبُوراً واحِداً وَ ادْعُوا ثُبُوراً كَثِيراً 14
(به آنان گفته مي‌شود:) امروز يک بار واويلا نگوييد، بلکه بسيار واويلا بگوييد!
Call not this day for one destruction, but call for destructions many.
قُلْ أَ ذلِكَ خَيْرٌ أَمْ جَنَّةُ الْخُلْدِ الَّتِي وُعِدَ الْمُتَّقُونَ كانَتْ لَهُمْ جَزاءً وَ مَصِيراً 15
(اي پيامبر!) بگو: «آيا اين بهتر است يا بهشت جاويداني که به پرهيزگاران وعده داده شده؟! بهشتي که پاداش اعمال آنها، و قرارگاهشان است.»
Say: Is this better or the abiding garden which those who guard (against evil) are promised? That shall be a reward and a resort for them.
لَهُمْ فِيها ما يَشاؤُنَ خالِدِينَ كانَ عَلى رَبِّكَ وَعْداً مَسْؤُلاً 16
هر چه بخواهند در آنجا برايشان فراهم است؛ جاودانه در آن خواهند ماند؛ اين وعده‌اي است مسلم که پروردگارت بر عهده گرفته است!
They shall have therein what they desire abiding (in it); it is a promise which it is proper to be prayed for from your Lord.
وَ يَوْمَ يَحْشُرُهُمْ وَ ما يَعْبُدُونَ مِنْ دُونِ اللَّهِ فَيَقُولُ أَ أَنْتُمْ أَضْلَلْتُمْ عِبادِي هؤُلاءِ أَمْ هُمْ ضَلُّوا السَّبِيلَ 17
(به خاطر بياور) روزي را که همه آنان و معبودهايي را که غير از خدا مي‌پرستند جمع مي‌کند، آنگاه به آنها مي‌گويد: «آيا شما اين بندگان مرا گمراه کرديد يا خود آنان راه را گم کردند؟!»
And on the day when He shall gather them, and whatever they served besides Allah, He shall say: Was it you who led astray these My servants, or did they themselves go astray from the path?
قالُوا سُبْحانَكَ ما كانَ يَنْبَغِي لَنا أَنْ نَتَّخِذَ مِنْ دُونِكَ مِنْ أَوْلِياءَ وَ لكِنْ مَتَّعْتَهُمْ وَ آباءَهُمْ حَتَّى نَسُوا الذِّكْرَ وَ كانُوا قَوْماً بُوراً 18
(در پاسخ) مي‌گويند: «منزهي تو! براي ما شايسته نبود که غير از تو اوليايي برگزينيم، ولي آنان و پدرانشان را از نعمتها برخوردار نمودي تا اينکه (به جاي شکر نعمت) ياد تو را فراموش کردند و تباه و هلاک شدند.»
They shall say: Glory be to Thee; it was not beseeming for us that we should take any guardians besides Thee, but Thou didst make them and their fathers to enjoy until they forsook the reminder, and they were a people in perdition,
فَقَدْ كَذَّبُوكُمْ بِما تَقُولُونَ فَما تَسْتَطِيعُونَ صَرْفاً وَ لا نَصْراً وَ مَنْ يَظْلِمْ مِنْكُمْ نُذِقْهُ عَذاباً كَبِيراً 19
(خداوند به آنان مي‌گويد: ببينيد) اين معبودان، شما را در آنچه مي‌گوييد تکذيب کردند! اکنون نمي‌توانيد عذاب الهي را برطرف بسازيد، يا از کسي ياري بطلبيد! و هر کس از شما ستم کند، عذاب شديدي به او مي‌چشانيم!
So they shall indeed give you the lie in what you say, then you shall not be able to ward off or help, and whoever among you is unjust, We will make him taste a great chastisement.
وَ ما أَرْسَلْنا قَبْلَكَ مِنَ الْمُرْسَلِينَ إِلاَّ إِنَّهُمْ لَيَأْكُلُونَ الطَّعامَ وَ يَمْشُونَ فِي الْأَسْواقِ وَ جَعَلْنا بَعْضَكُمْ لِبَعْضٍ فِتْنَةً أَ تَصْبِرُونَ وَ كانَ رَبُّكَ بَصِيراً 20
ما هيچ يک از رسولان را پيش از تو نفرستاديم مگر اينکه غذا مي‌خوردند و در بازارها راه مي‌رفتند؛ و بعضي از شما را وسيله امتحان بعضي ديگر قرارداديم، آيا صبر و شکيبايي مي‌کنيد (و از عهده امتحان برمي‌آييد)؟! و پروردگار تو همواره بصير و بينا بوده است.
And We have not sent before you any apostles but they most surely ate food and went about in the markets; and We have made some of you a trial for others; will you bear patiently? And your Lord is ever Seeing.
وَ قالَ الَّذِينَ لا يَرْجُونَ لِقاءَنا لَوْ لا أُنْزِلَ عَلَيْنَا الْمَلائِكَةُ أَوْ نَرى رَبَّنا لَقَدِ اسْتَكْبَرُوا فِي أَنْفُسِهِمْ وَ عَتَوْا عُتُوًّا كَبِيراً 21
و کساني که اميدي به ديدار ما ندارند (و رستاخيز را انکار مي‌کنند) گفتند: «چرا فرشتگان بر ما نازل نشدند و يا پروردگارمان را با چشم خود نمي‌بينيم؟!» آنها درباره خود تکبر ورزيدند و طغيان بزرگي کردند!
And those who do not hope for Our meeting, say: Why have not angels been sent down upon us, or (why) do we not see our Lord? Now certainly they are too proud of themselves and have revolted in great revolt.
يَوْمَ يَرَوْنَ الْمَلائِكَةَ لا بُشْرى يَوْمَئِذٍ لِلْمُجْرِمِينَ وَ يَقُولُونَ حِجْراً مَحْجُوراً 22
(آنها به آرزوي خود مي‌رسند،) اما روزي که فرشتگان را مي‌بينند، روز بشارت براي مجرمان نخواهد بود (بلکه روز مجازات و کيفر آنان است)! و مي‌گويند: «ما را امان دهيد، ما را معاف داريد!» (اما سودي ندارد!)
On the day when they shall see the angels, there shall be no joy on that day for the guilty, and they shall say: It is a forbidden thing totally prohibited.
وَ قَدِمْنا إِلى ما عَمِلُوا مِنْ عَمَلٍ فَجَعَلْناهُ هَباءً مَنْثُوراً 23
و ما به سراغ اعمالي که انجام داده‌اند مي‌رويم، و همه را همچون ذرات غبار پراکنده در هوا قرار مي‌دهيم!
And We will proceed to what they have done of deeds, so We shall render them as scattered floating dust.
أَصْحابُ الْجَنَّةِ يَوْمَئِذٍ خَيْرٌ مُسْتَقَرًّا وَ أَحْسَنُ مَقِيلاً 24
بهشتيان در آن روز قرارگاهشان از همه بهتر، و استراحتگاهشان نيکوتر است!
The dwellers of the garden shall on that day be in a better abiding-place and a better resting-place.
وَ يَوْمَ تَشَقَّقُ السَّماءُ بِالْغَمامِ وَ نُزِّلَ الْمَلائِكَةُ تَنْزِيلاً 25
و (بخاطر آور) روزي را که آسمان با ابرها شکافته مي‌شود، و فرشتگان نازل مي‌گردند.
And on the day when the heaven shall burst asunder with the clouds, and the angels shall be sent down descending (in ranks).
الْمُلْكُ يَوْمَئِذٍ الْحَقُّ لِلرَّحْمنِ وَ كانَ يَوْماً عَلَى الْكافِرِينَ عَسِيراً 26
حکومت در آن روز از آن خداوند رحمان است؛ و آن روز، روز سختي براي کافران خواهد بود!
The kingdom on that day shall rightly belong to the Beneficent Allah, and a hard day shall it be for the unbelievers.
وَ يَوْمَ يَعَضُّ الظَّالِمُ عَلى يَدَيْهِ يَقُولُ يا لَيْتَنِي اتَّخَذْتُ مَعَ الرَّسُولِ سَبِيلاً 27
و (به خاطر آور) روزي را که ستمکار دست خود را (از شدت حسرت) به دندان مي‌گزد و مي‌گويد: «اي کاش با رسول (خدا) راهي برگزيده بودم!
And the day when the unjust one shall bite his hands saying: O! would that I had taken a way with the Apostle
يا وَيْلَتى لَيْتَنِي لَمْ أَتَّخِذْ فُلاناً خَلِيلاً 28
اي واي بر من، کاش فلان (شخص گمراه) را دوست خود انتخاب نکرده بودم!
O woe is me! would that I had not taken such a one for a friend!
لَقَدْ أَضَلَّنِي عَنِ الذِّكْرِ بَعْدَ إِذْ جاءَنِي وَ كانَ الشَّيْطانُ لِلْإِنْسانِ خَذُولاً 29
او مرا از يادآوري (حق) گمراه ساخت بعد از آنکه (ياد حق) به سراغ من آمده بود!» و شيطان هميشه خوارکنند* انسان بوده است!
Certainly he led me astray from the reminder after it had come to me; and the Shaitan fails to aid man.
وَ قالَ الرَّسُولُ يا رَبِّ إِنَّ قَوْمِي اتَّخَذُوا هذَا الْقُرْآنَ مَهْجُوراً 30
و پيامبر عرضه داشت: «پروردگارا! قوم من قرآن را رها کردند».
And the Apostle cried out: O my Lord! surely my people have treated this Quran as a forsaken thing.
وَ كَذلِكَ جَعَلْنا لِكُلِّ نَبِيٍّ عَدُوًّا مِنَ الْمُجْرِمِينَ وَ كَفى بِرَبِّكَ هادِياً وَ نَصِيراً 31
(آري،) اين گونه براي هر پيامبري دشمني از مجرمان قرار داديم؛ اما (براي تو) همين بس که پروردگارت هادي و ياور (تو) باشد!
And thus have We made for every prophet an enemy from among the sinners and sufficient is your Lord as a Guide and a Helper.
وَ قالَ الَّذِينَ كَفَرُوا لَوْ لا نُزِّلَ عَلَيْهِ الْقُرْآنُ جُمْلَةً واحِدَةً كَذلِكَ لِنُثَبِّتَ بِهِ فُؤادَكَ وَ رَتَّلْناهُ تَرْتِيلاً 32
و کافران گفتند: «چرا قرآن يکجا بر او نازل نمي‌شود؟!» اين بخاطر آن است که قلب تو را بوسيله آن محکم داريم، و (از اين رو) آن را به تدريج بر تو خوانديم.
And those who disbelieve say: Why has not the Quran been revealed to him all at once? Thus, that We may strengthen your heart by it and We have arranged it well in arranging.
وَ لا يَأْتُونَكَ بِمَثَلٍ إِلاَّ جِئْناكَ بِالْحَقِّ وَ أَحْسَنَ تَفْسِيراً 33
آنان هيچ مثلي براي تو نمي‌آورند مگر اينکه ما حق را براي تو مي‌آوريم، و تفسيري بهتر (و پاسخي دندان شکن که در برابر آن ناتوان شوند)!
And they shall not bring to you any argument, but We have brought to you (one) with truth and best in significance.
الَّذِينَ يُحْشَرُونَ عَلى وُجُوهِهِمْ إِلى جَهَنَّمَ أُوْلئِكَ شَرٌّ مَكاناً وَ أَضَلُّ سَبِيلاً 34
(تو گمراه نيستي،) آنان که بر صورتهايشان بسوي جهنم محشور مي‌شوند، بدترين محل را دارند و گمراه‌ترين افرادند!
(As for) those who shall be gathered upon their faces to hell, they are in a worse plight and straying farther away from the path.
وَ لَقَدْ آتَيْنا مُوسَى الْكِتابَ وَ جَعَلْنا مَعَهُ أَخاهُ هارُونَ وَزِيراً 35
و ما به موسي کتاب (آسماني) داديم؛ و برادرش هارون را ياور او قرار داديم؛
And certainly We gave Musa the Book and We appointed with him his brother Haroun an aider.
فَقُلْنَا اذْهَبا إِلَى الْقَوْمِ الَّذِينَ كَذَّبُوا بِآياتِنا فَدَمَّرْناهُمْ تَدْمِيراً 36
و گفتيم: «به سوي اين قوم که آيات ما را تکذيب کردند برويد!» (اما آن مردم به مخالفت برخاستند) و ما به شدت آنان را درهم کوبيديم!
Then We said: Go you both to the people who rejected Our communications; so We destroyed them with utter destruction.
وَ قَوْمَ نُوحٍ لَمَّا كَذَّبُوا الرُّسُلَ أَغْرَقْناهُمْ وَ جَعَلْناهُمْ لِلنَّاسِ آيَةً وَ أَعْتَدْنا لِلظَّالِمِينَ عَذاباً أَلِيماً 37
و قوم نوح را هنگامي که رسولان (ما) را تکذيب کردند غرق نموديم، و آنان را درس عبرتي براي مردم قرار داديم؛ و براي ستمگران عذاب دردناکي فراهم ساخته‌ايم!
And the people of Nuh, when they rejected the apostles, We drowned them, and made them a sign for men, and We have prepared a painful punishment for the unjust;
وَ عاداً وَ ثَمُودَ وَ أَصْحابَ الرَّسِّ وَ قُرُوناً بَيْنَ ذلِكَ كَثِيراً 38
(همچنين) قوم عاد و ثمود و اصحاب الرس [= گروهي که درختان صنوبر را مي‌پرستيدند] و اقوام بسيار ديگري را که در اين ميان بودند، هلاک کرديم!
And Ad and Samood and the dwellers of the Rass and many generations between them.
وَ كُلاًّ ضَرَبْنا لَهُ الْأَمْثالَ وَ كُلاًّ تَبَّرْنا تَتْبِيراً 39
و براي هر يک از آنها مثلها زديم؛ و (چون سودي نداد،) همگي را نابود کرديم!
And to every one We gave examples and every one did We destroy with utter destruction.
وَ لَقَدْ أَتَوْا عَلَى الْقَرْيَةِ الَّتِي أُمْطِرَتْ مَطَرَ السَّوْءِ أَ فَلَمْ يَكُونُوا يَرَوْنَها بَلْ كانُوا لا يَرْجُونَ نُشُوراً 40
آنها [= مشرکان مکه‌] از کنار شهري که باران شر [= باراني از سنگهاي آسماني‌] بر آن باريده بود [= ديار قوم لوط] گذشتند؛ آيا آن را نمي‌ديدند؟! (آري، مي‌ديدند) ولي به رستاخيز ايمان نداشتند!
And certainly they have (often) passed by the town on which was rained an evil rain; did they not then see it? Nay! they did not hope to be raised again.
وَ إِذا رَأَوْكَ إِنْ يَتَّخِذُونَكَ إِلاَّ هُزُواً أَ هذَا الَّذِي بَعَثَ اللَّهُ رَسُولاً 41
و هنگامي که تو را مي‌بينند، تنها به باد استهزايت مي‌گيرند (و مي‌گويند:) آيا اين همان کسي است که خدا او را بعنوان پيامبر برانگيخته است؟!
And when they see you, they do not take you for aught but a mockery: Is this he whom Allah has raised to be an apostle?
إِنْ كادَ لَيُضِلُّنا عَنْ آلِهَتِنا لَوْ لا أَنْ صَبَرْنا عَلَيْها وَ سَوْفَ يَعْلَمُونَ حِينَ يَرَوْنَ الْعَذابَ مَنْ أَضَلُّ سَبِيلاً 42
اگر ما بر پرستش خدايانمان استقامت نمي‌کرديم، بيم آن مي‌رفت که ما را گمراه سازد! اما هنگامي که عذاب الهي را ببينند، بزودي مي‌فهمند چه کسي گمراهتر بوده است!
He had well-nigh led us astray from our gods had we not adhered to them patiently! And they will know, when they see the punishment, who is straying farther off from the path.
أَ رَأَيْتَ مَنِ اتَّخَذَ إِلهَهُ هَواهُ أَ فَأَنْتَ تَكُونُ عَلَيْهِ وَكِيلاً 43
آيا ديدي کسي را که هواي نفسش را معبود خود برگزيده است؟! آيا تو مي‌تواني او را هدايت کني (يا به دفاع از او برخيزي)؟!
Have you seen him who takes his low desires for his god? Will you then be a protector over him?
أَمْ تَحْسَبُ أَنَّ أَكْثَرَهُمْ يَسْمَعُونَ أَوْ يَعْقِلُونَ إِنْ هُمْ إِلاَّ كَالْأَنْعامِ بَلْ هُمْ أَضَلُّ سَبِيلاً 44
آيا گمان مي‌بري بيشتر آنان مي‌شنوند يا مي‌فهمند؟! آنان فقط همچون چهارپايانند، بلکه گمراهترند!
Or do you think that most of them do hear or understand? They are nothing but as cattle; nay, they are straying farther off from the path.
أَ لَمْ تَرَ إِلى رَبِّكَ كَيْفَ مَدَّ الظِّلَّ وَ لَوْ شاءَ لَجَعَلَهُ ساكِناً ثُمَّ جَعَلْنَا الشَّمْسَ عَلَيْهِ دَلِيلاً 45
آيا نديدي چگونه پروردگارت سايه را گسترده ساخت؟! و اگر مي‌خواست آن را ساکن قرار مي‌داد؛ سپس خورشيد را بر وجود آن دليل قرار داديم!
Have you not considered (the work of) your Lord, how He extends the shade? And if He had pleased He would certainly have made it stationary; then We have made the sun an indication of it
ثُمَّ قَبَضْناهُ إِلَيْنا قَبْضاً يَسِيراً 46
سپس آن را آهسته جمع مي‌کنيم (و نظام سايه و آفتاب را حاکم مي‌سازيم)!
Then We take it to Ourselves, taking little by little.
وَ هُوَ الَّذِي جَعَلَ لَكُمُ اللَّيْلَ لِباساً وَ النَّوْمَ سُباتاً وَ جَعَلَ النَّهارَ نُشُوراً 47
او کسي است که شب را براي شما لباس قرار داد، و خواب را مايه استراحت، و روز را وسيله حرکت و حيات!
And He it is Who made the night a covering for you, and the sleep a rest, and He made the day to rise up again.
وَ هُوَ الَّذِي أَرْسَلَ الرِّياحَ بُشْراً بَيْنَ يَدَيْ رَحْمَتِهِ وَ أَنْزَلْنا مِنَ السَّماءِ ماءً طَهُوراً 48
او کسي است که بادها را بشارتگراني پيش از رحمتش فرستاد، و از آسمان آبي پاک‌کننده نازل کرديم...
And He it is Who sends the winds as good news before His mercy; and We send down pure water from the cloud,
لِنُحْيِيَ بِهِ بَلْدَةً مَيْتاً وَ نُسْقِيَهُ مِمَّا خَلَقْنا أَنْعاماً وَ أَناسِيَّ كَثِيراً 49
تا بوسيله آن، سرزمين مرده‌اي را زنده کنيم؛ و آن را به مخلوقاتي که آفريده‌ايم -چهارپايان و انسانهاي بسيار- مي‌نوشانيم.
That We may give life thereby to a dead land and give it for drink, out of what We have created, to cattle and many people.
وَ لَقَدْ صَرَّفْناهُ بَيْنَهُمْ لِيَذَّكَّرُوا فَأَبى أَكْثَرُ النَّاسِ إِلاَّ كُفُوراً 50
ما اين آيات را بصورتهاي گوناگون براي آنان بيان کرديم تا متذکر شوند، ولي بيشتر مردم از هر کاري جز انکار و کفر ابا دارند.
And certainly We have repeated this to them that they may be mindful, but the greater number of men do not consent to aught except denying.
وَ لَوْ شِئْنا لَبَعَثْنا فِي كُلِّ قَرْيَةٍ نَذِيراً 51
و اگر مي‌خواستيم، در هر شهر و دياري بيم‌دهنده‌اي برمي‌انگيختيم (ولي اين کار لزومي نداشت).
And if We had pleased We would certainly have raised a warner in every town.
فَلا تُطِعِ الْكافِرِينَ وَ جاهِدْهُمْ بِهِ جِهاداً كَبِيراً 52
بنابر اين از کافران اطاعت مکن، و بوسيله آن [= قرآن‌] با آنان جهاد بزرگي بنما!
So do not follow the unbelievers, and strive against them a mighty striving with it.
وَ هُوَ الَّذِي مَرَجَ الْبَحْرَيْنِ هذا عَذْبٌ فُراتٌ وَ هذا مِلْحٌ أُجاجٌ وَ جَعَلَ بَيْنَهُما بَرْزَخاً وَ حِجْراً مَحْجُوراً 53
او کسي است که دو دريا را در کنار هم قرار داد؛ يکي گوارا و شيرين، و ديگر شور و تلخ؛ و در ميان آنها برزخي قرار داد تا با هم مخلوط نشوند (گويي هر يک به ديگري مي‌گويد:) دور باش و نزديک نيا!
And He it is Who has made two seas to flow freely, the one sweet that subdues thirst by its sweetness, and the other salt that burns by its saltness; and between the two He has made a barrier and inviolable obstruction.
وَ هُوَ الَّذِي خَلَقَ مِنَ الْماءِ بَشَراً فَجَعَلَهُ نَسَباً وَ صِهْراً وَ كانَ رَبُّكَ قَدِيراً 54
او کسي است که از آب، انساني را آفريد؛ سپس او را نسب و سبب قرار داد (و نسل او را از اين دو طريق گسترش داد)؛ و پروردگار تو همواره توانا بوده است.
And He it is Who has created man from the water, then He has made for him blood relationship and marriage relationship, and your Lord is powerful.
وَ يَعْبُدُونَ مِنْ دُونِ اللَّهِ ما لا يَنْفَعُهُمْ وَ لا يَضُرُّهُمْ وَ كانَ الْكافِرُ عَلى رَبِّهِ ظَهِيراً 55
آنان جز خدا چيزهايي را مي‌پرستند که نه به آنان سودي مي‌رساند و نه زياني؛ و کافران هميشه در برابر پروردگارشان (در طريق کفر) پشتيبان يکديگرند.
And they serve besides Allah that which neither profits them nor causes them harm; and the unbeliever is a partisan against his Lord.
وَ ما أَرْسَلْناكَ إِلاَّ مُبَشِّراً وَ نَذِيراً 56
(اي پيامبر!) ما تو را جز بعنوان بشارت دهنده و انذار کننده نفرستاديم!
And We have not sent you but as a giver of good news and as a warner.
قُلْ ما أَسْئَلُكُمْ عَلَيْهِ مِنْ أَجْرٍ إِلاَّ مَنْ شاءَ أَنْ يَتَّخِذَ إِلى رَبِّهِ سَبِيلاً 57
بگو: «من در برابر آن (ابلاغ آيين خدا) هيچ گونه پاداشي از شما نمي‌طلبم؛ مگر کسي که بخواهد راهي بسوي پروردگارش برگزيند (اين پاداش من است.)»
Say: I do not ask you aught in return except that he who will, may take the way to his Lord.
وَ تَوَكَّلْ عَلَى الْحَيِّ الَّذِي لا يَمُوتُ وَ سَبِّحْ بِحَمْدِهِ وَ كَفى بِهِ بِذُنُوبِ عِبادِهِ خَبِيراً 58
و توکل کن بر آن زنده‌اي که هرگز نمي‌ميرد؛ و تسبيح و حمد او را بجا آور؛ و همين بس که او از گناهان بندگانش آگاه است!
And rely on the Ever-living Who dies not, and celebrate His praise; and Sufficient is He as being aware of the faults of His servants,
الَّذِي خَلَقَ السَّماواتِ وَ الْأَرْضَ وَ ما بَيْنَهُما فِي سِتَّةِ أَيَّامٍ ثُمَّ اسْتَوى عَلَى الْعَرْشِ الرَّحْمنُ فَسْئَلْ بِهِ خَبِيراً 59
همان (خدايي) که آسمانها و زمين و آنچه را ميان اين دو وجود دارد، در شش روز [= شش دوران‌] آفريد؛ سپس بر عرش (قدرت) قرار گرفت (و به تدبير جهان پرداخت، او خداوند) رحمان است؛ از او بخواه که از همه چيز آگاه است!
Who created the heavens and the earth and what is between them in six periods, and He is firmly established on the throne of authority; the Beneficent Allah, so ask respecting it one aware.
وَ إِذا قِيلَ لَهُمُ اسْجُدُوا لِلرَّحْمنِ قالُوا وَ مَا الرَّحْمنُ أَ نَسْجُدُ لِما تَأْمُرُنا وَ زادَهُمْ نُفُوراً 60
و هنگامي که به آنان گفته شود: «براي خداوند رحمان سجده کنيد!» مي‌گويند:«رحمان چيست؟! (ما اصلا رحمان را نمي‌شناسيم!) آيا براي چيزي سجده کنيم که تو به ما دستور مي‌دهي؟!» (اين سخن را مي‌گويند) و بر نفرتشان افزوده مي‌شود!
And when it is said to them: Prostrate to the Beneficent Allah, they say: And what is the Allah of beneficence? Shall we prostrate to what you bid us? And it adds to their aversion.
تَبارَكَ الَّذِي جَعَلَ فِي السَّماءِ بُرُوجاً وَ جَعَلَ فِيها سِراجاً وَ قَمَراً مُنِيراً 61
جاودان و پربرکت است آن (خدايي) که در آسمان منزلگاه‌هائي براي ستارگان قرار داد؛ و در ميان آن، چراغ روشن و ماه تاباني آفريد!
Blessed is He Who made the constellations in the heavens and made therein a lamp and a shining moon.
وَ هُوَ الَّذِي جَعَلَ اللَّيْلَ وَ النَّهارَ خِلْفَةً لِمَنْ أَرادَ أَنْ يَذَّكَّرَ أَوْ أَرادَ شُكُوراً 62
و او همان کسي است که شب و روز را جانشين يکديگر قرار داد براي کسي که بخواهد متذکر شود يا شکرگزاري کند (و آنچه را در روز کوتاهي کرده در شب انجام دهد و به عکس).
And He it is Who made the night and the day to follow each other for him who desires to be mindful or desires to be thankful.
وَ عِبادُ الرَّحْمنِ الَّذِينَ يَمْشُونَ عَلَى الْأَرْضِ هَوْناً وَ إِذا خاطَبَهُمُ الْجاهِلُونَ قالُوا سَلاماً 63
بندگان (خاص خداوند) رحمان، کساني هستند که با آرامش و بي‌تکبر بر زمين راه مي‌روند؛ و هنگامي که جاهلان آنها را مخاطب سازند (و سخنان نابخردانه گويند)، به آنها سلام مي‌گويند (و با بي‌اعتنايي و بزرگواري مي‌گذرند)؛
And the servants of the Beneficent Allah are they who walk on the earth in humbleness, and when the ignorant address them, they say: Peace.
وَ الَّذِينَ يَبِيتُونَ لِرَبِّهِمْ سُجَّداً وَ قِياماً 64
کساني که شبانگاه براي پروردگارشان سجده و قيام مي‌کنند؛
And they who pass the night prostrating themselves before their Lord and standing.
وَ الَّذِينَ يَقُولُونَ رَبَّنَا اصْرِفْ عَنَّا عَذابَ جَهَنَّمَ إِنَّ عَذابَها كانَ غَراماً 65
و کساني که مي‌گويند: «پروردگارا! عذاب جهنم را از ما برطرف گردان، که عذابش سخت و پر دوام است!
And they who say: O our Lord! turn away from us the punishment of hell, surely the punishment thereof is a lasting
إِنَّها ساءَتْ مُسْتَقَرًّا وَ مُقاماً 66
مسلما آن (جهنم)، بد جايگاه و بد محل اقامتي است!»
Surely it is an evil abode and (evil) place to stay.
وَ الَّذِينَ إِذا أَنْفَقُوا لَمْ يُسْرِفُوا وَ لَمْ يَقْتُرُوا وَ كانَ بَيْنَ ذلِكَ قَواماً 67
و کساني که هرگاه انفاق کنند، نه اسراف مي‌نمايند و نه سخت‌گيري؛ بلکه در ميان اين دو، حد اعتدالي دارند.
And they who when they spend, are neither extravagant nor parsimonious, and (keep) between these the just mean.
وَ الَّذِينَ لا يَدْعُونَ مَعَ اللَّهِ إِلهاً آخَرَ وَ لا يَقْتُلُونَ النَّفْسَ الَّتِي حَرَّمَ اللَّهُ إِلاَّ بِالْحَقِّ وَ لا يَزْنُونَ وَ مَنْ يَفْعَلْ ذلِكَ يَلْقَ أَثاماً 68
و کساني که معبود ديگري را با خداوند نمي‌خوانند؛ و انساني را که خداوند خونش را حرام شمرده، جز بحق نمي‌کشند؛ و زنا نمي‌کنند؛ و هر کس چنين کند، مجازات سختي خواهد ديد!
And they who do not call upon another god with Allah and do not slay the soul, which Allah has forbidden except in the requirements of justice, and (who) do not commit fornication and he who does this shall find a requital of sin;
يُضاعَفْ لَهُ الْعَذابُ يَوْمَ الْقِيامَةِ وَ يَخْلُدْ فِيهِ مُهاناً 69
عذاب او در قيامت مضاعف مي‌گردد، و هميشه با خواري در آن خواهد ماند!
The punishment shall be doubled to him on the day of resurrection, and he shall abide therein in abasement;
إِلاَّ مَنْ تابَ وَ آمَنَ وَ عَمِلَ عَمَلاً صالِحاً فَأُوْلئِكَ يُبَدِّلُ اللَّهُ سَيِّئاتِهِمْ حَسَناتٍ وَ كانَ اللَّهُ غَفُوراً رَحِيماً 70
مگر کساني که توبه کنند و ايمان آورند و عمل صالح انجام دهند، که خداوند گناهان آنان را به حسنات مبدل مي‌کند؛ و خداوند همواره آمرزنده و مهربان بوده است!
Except him who repents and believes and does a good deed; so these are they of whom Allah changes the evil deeds to good ones; and Allah is Forgiving, Merciful.
وَ مَنْ تابَ وَ عَمِلَ صالِحاً فَإِنَّهُ يَتُوبُ إِلَى اللَّهِ مَتاباً 71
و کسي که توبه کند و عمل صالح انجام دهد، بسوي خدا بازگشت مي‌کند (و پاداش خود را از او مي‌گيرد.)
And whoever repents and does good, he surely turns to Allah a (goodly) turning.
وَ الَّذِينَ لا يَشْهَدُونَ الزُّورَ وَ إِذا مَرُّوا بِاللَّغْوِ مَرُّوا كِراماً 72
و کساني که شهادت به باطل نمي‌دهند (و در مجالس باطل شرکت نمي‌کنند)؛ و هنگامي که با لغو و بيهودگي برخورد کنند، بزرگوارانه از آن مي‌گذرند.
And they who do not bear witness to what is false, and when they pass by what is vain, they pass by nobly.
وَ الَّذِينَ إِذا ذُكِّرُوا بِآياتِ رَبِّهِمْ لَمْ يَخِرُّوا عَلَيْها صُمًّا وَ عُمْياناً 73
و کساني که هرگاه آيات پروردگارشان به آنان گوشزد شود، کر و کور روي آن نمي افتند.
And they who, when reminded of the communications of their Lord, do not fall down thereat deaf and blind.
وَ الَّذِينَ يَقُولُونَ رَبَّنا هَبْ لَنا مِنْ أَزْواجِنا وَ ذُرِّيَّاتِنا قُرَّةَ أَعْيُنٍ وَ اجْعَلْنا لِلْمُتَّقِينَ إِماماً 74
و کساني که مي‌گويند: «پروردگارا! از همسران و فرزندانمان مايه روشني چشم ما قرارده، و ما را براي پرهيزگاران پيشوا گردان!»
And they who say: O our Lord! grant us in our wives and our offspring the joy of our eyes, and make us guides to those who guard (against evil).
أُوْلئِكَ يُجْزَوْنَ الْغُرْفَةَ بِما صَبَرُوا وَ يُلَقَّوْنَ فِيها تَحِيَّةً وَ سَلاماً 75
(آري،) آنها هستند که درجات عالي بهشت در برابر شکيباييشان به آنان پاداش داده مي‌شود؛ و در آن، با تحيت و سلام روبه‌رو مي‌شوند.
These shall be rewarded with high places because they were patient, and shall be met therein with greetings and salutations.
خالِدِينَ فِيها حَسُنَتْ مُسْتَقَرًّا وَ مُقاماً 76
در حالي که جاودانه در آن خواهند ماند؛ چه قرارگاه و محل اقامت خوبي!
Abiding therein; goodly the abode and the resting-place.
قُلْ ما يَعْبَؤُا بِكُمْ رَبِّي لَوْ لا دُعاؤُكُمْ فَقَدْ كَذَّبْتُمْ فَسَوْفَ يَكُونُ لِزاماً 77
بگو: «پروردگارم براي شما ارجي قائل نيست اگر دعاي شما نباشد؛ شما (آيات خدا و پيامبران را) تکذيب کرديد، و (اين عمل) دامان شما را خواهد گرفت و از شما جدا نخواهد شد!»ظ
Say: My Lord would not care for you were it not for your prayer; but you have indeed rejected (the truth), so that which shall cleave shall come.